افزایش تمرکز و راهکارهایی برای آن
افزایش تمرکز را می‌توان از مهم‌ترین عوامل افزایش بازدهی دانش‌آموزان کنکوری دانست. برای بسیاری از ما پیش آمده است که هنگامی که درگیر مطالعه یک کتاب ،مجله و… هستیم ناگهان ذهنمان منحرف شده و به یک مسئله جانبی می‌اندیشیم. این مساله باعث می‌شود که هم زمان خود را از دست دهیم و هم به مطالعه متن مورد نظرمان نرسیم. دانش‌آموزان از این موضوع بسیار ضربه خورده‌اند و به قول معروف در مطالعه تمرکز ندارند. تعداد کثیری از دانش‌آموزان با تصور ساعات مطالعاتی بالا خیال می‌کنند که تمرکز کامل بر روی تمام مسائل داشتند؛ اما حقیقت این است که شاید ۵۰ درصد از زمان آن‌ها به مطالعه واقعی سپری شده است. همین موضوع دلیل بسیاری از ناکامی‌ها در آزمون‌های آزمایشی می‌باشد. اما برای افزایش تمرکز چه کاری باید انجام دهیم؟ چه مواردی باعث ایجاد حواس‌پرتی می‌شوند؟ در این مقاله قصد داریم تا شما را با معقوله افزایش تمرکز آشنا کنیم.
با ما همراه باشید.
تمرکز چیست؟ افزایش تمرکز به چه معناست؟
تمرکز به زبان ساده به این معنی است که یک فرد بیش از ۹۰ درصد ذهن خود را همسو با مسئله‌ای کند که هم‌اکنون درگیر آن می‌باشد. به طور مثال دانش‌آموزی در حال مطالعه درس زیست‌شناسی می‌باشد، اگر بتواند تمام حواس خود را درگیر درس زیست‌شناسی کند، در این درس کند پیش نرود و یا پس از تند خوانی بتواند خلاصه درس را به صورت واضح بیان کند. در متن خود از کلمه حواس‌پرتی استفاده کرده‌ایم، نقطه مقابل افزایش تمرکز حواس پرتی می‌باشد.
چه عواملی باعث حواس‌پرتی می‌شود؟
عوامل مختلفی باعث اختلال در تمرکز شما می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:
برای رهایی از حواس‌پرتی و افزایش تمرکز چه کاری انجام دهیم؟
کند خوانی
- یکی از مهم‌ترین عوامل حواس‌پرتی، کند خوانی می‌باشد. این عمل می‌تواند ناشی از وسواس مطالعاتی باشد. به هر حال برای گذر از این مرحله چند راهکار مد نظر ماست:
- مطلب مورد نظر خود را در ابتدا همانند یک روزنامه مطالعه کنید تا بتوانید مفهوم درس را به طور کامل برداشت کنید.
- زمان را برای خود محدود کنید. مثلا بگویید که برای مطالعه این ۱۰ صفحه تنها یک ساعت زمان دارید و خود را ملزم کنید که در یک ساعت، ۱۰ صفحه را به پایان برسانید.
- افکار منفی و مزاحم را یادداشت کنید و به آن ها اجازه ندهید که وارد ذهن شما شوند.
عدم داشتن علاقه به درس
- علایق انسان‌ها شبیه به یکدیگر نیست. این امر در درس نیز وجود دارد. ممکن است درس ریاضی را دوست داشته باشید ولی از درس عربی متنفر باشید. ولی به یاد داشته باشید که تک تک دروس در آینده تحصیلی شما دخیل هستند. نمی‌توان از آن‌ها به سادگی گذشت. باید در خود علاقه به درس را ایجاد کنید که می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
- مطالعه دروسی که به آن علاقه ندارید را به آخر شب موکول نکنید. زمانی که انرژی زیادی دارید، برای آن‌ها زمان صرف کنید.
- نسبت به آن‌ها جبهه نداشته باشید. به یاد داشته باشید که اراده و ذهن انسان بر هر چیزی تواناست. تلقین شما باعث می‌شود که آن درس در ذهن شما به تدریج سخت‌تر و سخت‌تر شود. با خود صحبت کنید و همانند یک درس عادی با آن برخورد کنید.
- تکرار و تمرین زیادی در آن درس داشته باشید.
استفاده از خوراکی و تنقلات هنگام مطالعه
به هیچ عنوان هنگام مطالعه چیزی نخورید. وقتی مطالعه می‌کنید، فقط مطالعه کنید. وقتی غذا می‌خورید، فقط غذا بخورید. نمی‌شود که چند کار مهم را با هم انجام داد. مسلما تمرکز شما بسیار کاهش پیدا می‌کند. قبل از مطالعه خوراکی میل کنید. فراموش نکنید که در طول روز حتما آب فراوان بنوشید.
محیط مطالعه
محیط مطالعه تاثیر بسیار زیادی در تمرکز شما خواهد داشت. ممکن است که وسیله‌ای در محیط مطالعه، تمرکز شما را برهم زند و بسیاری از مشکلات دیگر که برای رهایی از این موضوع به جملات زیر توجه کنید:
- هر چند وقت یک بار محیط مطالعاتی خود را تغییر دهید.
- محیط مطالعاتی شما نباید خیلی سرد یا خیلی گرم باشد و از یک دمای معقول بهره‌مند باشد.
- محیط مطالعه شما باید نور مناسبی داشته باشد.
- وسیله‌هایی که باعث حواس‌پرتی شما می‌شود را دور کنید و آن‌ها را در معرض دید قرار ندهید.
تاثیر فضای مجازی در افزایش تمرکز
باور کردنی نیست اگر بدانید که بر اساس آخرین آمار میانگین استفاده از فضای مجازی در ایران ۷ ساعت است! این عدد یعنی فاجعه! فرض کنید که این عدد برای یک دانش‌آموز کنکوری باشد! اگر دوست دارید که برگه شکست خود را امضا کنید، خود را غرق دنیای مجازی کنید. زمان شما هرگز باز نخواهد گشت. منظور ما این نیست که به هیچ عنوان از فضای مجازی استفاده نکنید بلکه هدف ما این است که :
- استفاده از فضای مجازی هنگام مطالعه مطلقا ممنوع است.
- هنگام مطالعه از موبایل، لپ‌تاپ و… و هرچیزی که باعث می‌شود شما به سمت شبکه‌های اجتماعی سوق داده شوید دوری کنید.
- برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی، زمان محدود، کوتاه و منظم را برای خود تعیین کنید.
- دقت کنید که منظور ما کلاس‌های آنلاین نیست. بلکه زمانی است که شما به طور کامل به منظور گشت زنی و تفریح وارد پیام‌رسان‌ها می‌شوید.
مطالعه غیرفعال
تنها مطالعه کتاب و نکات تستی کافی نیست. بلکه برای تثبیت آن‌ها در ذهن خود، باید خودتان نیز همانند یک طراح عمل کنید. یعنی این‌که:
- در متن کتاب به دنبال نکته‌های جدید بگریدید.
- تست و سوال جدید طراحی کنید و به آن پاسخ دهید.
- خلاصه نویسی داشته باشید و نکات مهم را حتما یادداشت کنید.
قیاس با دیگران و کاهش تمرکز
هیچ گاه خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. توانایی‌های شما، محیط مطالعاتی، شرایط خانوادگی و بسیاری از موارد دیگر متفاوت است. پس عاقلانه نیست که بخواهید همه این موارد را کنار بگذارید و تنها نتیجه را مقایسه کنید. به یاد داشته باشید که شما تنها با خودتان رقابت می کنید. قیاس باعث سرخوردگی شما خواهد شد. خودتان را باور داشته باشید و برای خواسته خود تلاش هوشمندانه داشته باشید.
مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود:
تاثیر عدم داشتن برنامه‌ریزی برای افزایش تمرکز
بارها و بارها بر روی مساله برنامه‌ریزی تاکید کرده‌ایم و گفته‌ایم زندگی بدون برنامه‌ریزی همانند قدم گذاشتن در یک جنگل تاریک است. شما تنها قدم بر می‌دارید ولی از شرایط پیش رو هیچ دیدگاهی نخواهید داشت. از تجربیات یک مشاور یا یک رتبه برتر استفاده کرده و زندگی خود را طبق برنامه پیش ببرید.