برنامه‌ریزی موفق یعنی داشتن برنامه‌ای برای پیشرفت و رفع نواقص شخصی. شما هم از آن آدم‌هایی هستید که همیشه برای انجام کارهایتان وقت کم می‌‌‌آورید؟! احتمالا هم همه چیز و همه کس را مقصر می‌دانید جز خودتان! حالا هم که درس‌هایتان زیاد شده و فشار مدرسه و انتظارات خانواده و برنامه کنکور را با هم به دوش می‌کشیدید. شاید زمان آن رسیده تا راهکاری برای این کمبود وقت پیدا کنید؛ این راهکار چیزی نیست جز “برنامه‌ریزی”.
قطعا بارها و بارها این جمله را از اطرافیانتان شنیده‌اید که برنامه‌ریزی به مدیریت زمان کمک می‌کند. ولی حرف زدن کجا و عمل کردن کجا؟! می‌گویند “هرکسی برای رسیدن به پیروزی برنامه‌ریزی نکند، انگار برای رسیدن به شکست برنامه‌ریزی کرده است!” احتمالا حالا دیگر متقاعد شده‌اید که در زودترین زمان ممکن این کار را انجام بدهید. اما چگونه؟
ما در این مقاله به راهکارهایی می‌پردازیم که به شما برای داشتن یک برنامه‌ریزی اصولی کمک می‌کنند.
قدم اول
اولین قدم این است که بدانید دقیقا چه می‌خواهید؟ می‌خواهید در همه درس‌هایتان نمره بالای ۱۷ داشته باشید؟ می‌خواهید آزمون کنکور را با رتبه زیر ۲۰۰ به پایان برسانید؟ شاید هم رشته مورد علاقه‌ای دارید که تمام هدف شما قبول شدن در آن رشته است؟ خوب در مورد این موضوع فکر کنید و وقتی به نتیجه رسیدید، بدانید که باید هدفتان را به سه شکل تقسیم بندی کنید:
هدف کوتاه مدت
هدف میان مدت
هدف بلند مدت
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که این سه مدل هدف باید کاملا با یکدیگر هماهنگ بوده و در راستای هم باشند. طوری که هدف‌های کوتاه مدت شما را به هدف میان مدتتان برسانند. هدف‌های میان مدت هم درنهایت رسیدن به هدف بلند مدت را برای شما امکان پذیر کنند.
برای مثال فرض کنید هدف بلند مدت شما قبولی در دانشگاه تهران است. بنابراین می‌توانید هدف میان مدت خود را کسب درصد بالای ۷۵ در دروس تخصی و عمومی در نظر بگیرید. حالا اهداف کوتاه مدت شما می‌تواند صرف زمان بیشتر برای دروسی که در آن‌ها ضعف دارید، روزی ۴ ساعت تست کنکور و شرکت در کلاس آنلاین کنکور برای درسی باشد که احساس می‌کنید برای بهتر شدن در آن نیاز به معلم خصوصی دارید.
درحقیقت هدف بلند مدت به شما کمک می‌کند تا دریابید اهداف کوتاه مدت و روزانه یا هفتگی‌تان چگونه خواهد بود.
قدم دوم برنامه‌ریزی موفق
طبیعتا شما از همان ابتدا نمی‌دانید برای هر درس نیاز به چه مقدار زمان دارید. شاید به طور حدودی بتوانید حدس بزنید، ولی احتمالا چند روز طول می‌کشد تا کامل و دقیق بتوانید به برنامه روزانه‌تان مقید باشد. بنابراین در روزها و هفته‌های اول انعطاف به خرج بدهید. اگر به برنامه‌تان عمل نکردید دلسرد نشوید.
فرض کنید شما ۲ ساعت زمان برای خواندن ۴ فصل از درس زیست شناسی در نظر گرفته‌اید، اما وقتی شروع به خواندن کرده‌اید، این کار ۳ ساعت از شما وقت گرفته است. یا مثلا ۲ ساعت را برای ۵۰ تست کنکور در نظر گرفتید، اما در عرض ۱ ساعت کارتان تمام شده است.
نیازی نیست درمورد این مسائل نگران باشید؛ زیرا با چند بار آزمون و خطا دیگر ساعت درست مطالعه کاملا دستتان می‌آید. سپس به‌راحتی می‌توانید یک برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید، طوری که حتی یک دقیقه از آن هم جابجا نشود.
مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود:
قدم سوم برنامه‌ریزی موفق
یکی از نکات بسیار مهم برای داشتن یک برنامه‌ریزی موفق و البته عملی، این است که توانایی‌های خودتان را بشناسید و واقع بینانه تصمیم گیری کنید. ممکن است دوست شما این توانایی را داشته باشد که ۸ ساعت در روز را صرف خواندن درس دیفرانسیل کند. اما ممکن شما بعد از دوساعت دیفرانسیل، نیاز داشته باشید تا یک ساعت را به خواندن درس ادبیات بگذرانید.
فراموش نکنید رمز برنامه‌ریزی موفق در این است که از کارهای غیرممکن دوری کنید. مهم‌ترین کار برای شما باید این باشد که به برنامه‌تان پایبند بمانید. اگر در حال حاضر بیشتر از ۵ ساعت در روز خسته‌تان می‌کند، برنامه‌های ۱۰ ساعته برای خودتان ننچینید. سعی کنید به مرور و قدم به قدم توانایی خود برای تمرکز روی درس‌ها و افزایش ساعت مطالعه را تقویت کنید. با این کار هم پیشرفت می‌کنید و هم با پایبندی به برنامه‌ریزی‌تان، نسبت به عملکرد خود حس بهتری دارید.
قدم چهارم برنامه‌ریزی موفق
برای داشتن یک برنامه‌ریزی موفق، باید اولویت‌ها را بشناسید. شاید شما به درس تاریخ علاقه داشته باشید و دلتان بخواهد ۳ ساعت در روز تاریخ بخوانید! اما به نظرتان این کار منطقی است؟ طبیعتا خیر! اولویت شما باید درسی باشد که در آن نمرات پایین‌تری می‌گیرید. حتی اگر کمترین علاقه را به آن درس داشته باشید!
وقتی برنامه روزانه‌تان را می‌نویسید، در ابتدا به نقاط ضعفتان توجه کنید و بعد در کنار آن، نقاط قوتتان را نیز تقویت کنید. می‌گویند “بزرگ‌ترین قورباغه‌تان را اول از همه بخورید!” پس از این جمله می‌توانید الهام بگیرید. درسی که در آن ضعف دارید یا حتی دوستش ندارید را اول از همه مطالعه کنید. وقتی کار سخت آن روزتان را انجام دادید، حالا دیگر با خیال راحت‌تری می‌توانید ادامه برنامه روزانه‌تان را اجرا کنید. برای اینکه نقاط ضعف و قوتتان را بدانید، مشورت با مشاور کنکور یا مشاور تحصیلی هم کمک بزرگی به شما خواهد کرد. پس از صحبت با مشاور، با ذهن بازتری می‌توانید برنامه‌ریزی‌تان را ادامه بدهید.
قدم پنجم برنامه‌ریزی موفق
فراموش نکنید که داشتن دفتر برنامه‌ریزی به این معنا نیست که باید کل روزهایتان را فقط با درس پر کنید. شما قرار است برای زندگی‌تان برنامه‌ریزی کنید، نه فقط درس و مدرسه. پس اگر دلتان می‌خواهد در ساعتی از روز برنامه تلویزیونی مورد علاقه‌تان را ببینید، یا می‌خواهید قراری کوتاه با دوستتان داشته باشید، یا اگر مهمانی خاصی در منزلتان پیش رو دارید، همه این‌ها جزو مواردی هستند که حتما باید در برنامه‌ریزی‌تان وارد کنید. وقتی این کار را انجام می‌دهید، در آخر هفته می‌بینید که چه زمانی را برای درس خواندن گذاشتید و چه زمانی را برای تفریحاتتان. اگر دیدید زمان تفریحات شما بیشتر از درس خواندتان شده است، طبیعتا یک زنگ خطری است که روی برنامه‌ریزی‌تان تجدیدنظر کنید.
اما داشتن تفریحات به صورت معقول کمک بسیار زیادی به شما خواهد کرد تا بازدهی بیشتری داشته باشید. مطمئنا هیچ کس دلش نمی‌خواهد هفت روز هفته را فقط به درس خواندن و تست زدن اختصاص بدهید. وقتی کمی اوقات فراغت داشته باشید، با انرژی و انگیزه بیشتری کارتان را ادامه می‌دهید.
نکاتی برای یک برنامه‌ریزی موفق
برنامه‌ریزی نه آنقدر کار سختی است که نتوانید انجام بدهید و نه آنقدر راحت است که بلافاصله به نتیجه مطلوبتان برسید! امامطمئن باشید بعد از اینکه نتیجه آن را ببینید، دیگر نمی‌توانید به این سادگی‌ها از آن دست بکشید.
برای اینکه علاقه بیشتری به این کار پیدا کنید، یک دفتر مخصوص برای برنامه‌ریزی در نظر بگیرید و با خط خوش و رنگ‌های مختلف آن را پر کنید. لازم نیست حتما جداول یا چارچوب‌های خاصی برایش داشته باشید. همین که خودتان بدانید در دفترتان چه خبر است کافیست! وقتی در این مرحله موفق شدید، می‌توانید برنامه‌ریزی‌تان را وارد ابعاد دیگری کنید و اهداف بزرگ‌تری را در آن جای بدهید. فراموش نکنید شما برای موفق شدن به یک نیرو محرکه قوی احتیاج دارید؛ پس بگذارید دفتر برنامه‌ریزی، این نقش را برایتان ایفا کند.
