تقویت حافظه از جمله عوامل مهم برای افزایش میزان یادگیری دانشآموزان کنکوری است. معیارهای زیادی میتوانند باعث تقویت حافظه در افراد شوند. آیا برای شما هم پیش آمده که پس از مطالعهی چندبارهی یک مبحث درسی باز هم در به یاد آوردن آن دچار مشکل شوید؟ ترس از فراموشی اطلاعات یکی از چالشهای دانشآموزان است.
نه تنها خود شخص و تواناییهایش، بلکه روش درس خواندن و کیفیت مطالعهی او، برای بهتر به یادآوردن و درک مباحث درسی، از جمله نکات مهم یک مطالعهی خوب با بهترین بازدهی است. در قدم اول باید بدانیم که خود حافظه چیست؟
فهرست مطالب
تقویت حافظه و قدرت به خاطر سپردن اطلاعات
همهی ما میدانیم که به توانایی ثبت اطلاعت در مغزمان، همان توانایی حافظه یا بهخاطر سپردن نام دارد. ولی نکتهی اصلی این است که بخشهای مختلف حافظه را نیز بشناسیم. ما دارای حافظهی آنی و کوتاه مدت و همچنین حافظهی بلند مدت هستیم. بزرگترین چالش ما، انتقال اطلاعات از حافظهی کوتاه مدت به بلند مدت است.
حافظهی بلند مدت شامل اطلاعاتی است که شما هرلحظه میتوانید به راحتی به خاطر بیاورید. برای آنکه حافظهی خوبی داشته باشید باید اطلاعات به طور دقیق و صحیح در مغزتان ذخیره شوند. یعنی باید به هنگام ثبت اطلاعات، تمرکز و دقت کافی را داشته باشید.
جسم و تقویت حافظه، آگاهی به رفتارهای روزانه
اکثر اوقات ما متوجه رفتارهای روزانهی خودمان نیستیم. به نیازهای بدن خودمان پاسخیهایی افراطی میدهیم و گاهی هم تفریط میکنیم و از خودمان غافل میشویم. در ابتدا باید بدانیم که هرچقدر ما پاسخ اشتباهی به نیازهای خود بدهیم، عملکرد مغز و تواناییهای آن نیز کاهش پیدا میکند.
خواب و تقویت حافظه
بیست و چهار ساعت از روز، مغز ما درگیر فعالیتهای ارادی و غیرارادی بدن است. اگر شما به هر نسبتی از خواب خود کم کنید و به مغزتان اجازهی استراحت کافی را ندهید، پس توقع چندانی هم نداشته باشید که حافظهی شما، با شما همراهی کند و بتواند به خوبی از پس وظیفهاش برآید. قرصهای ضد خواب از عوامل مخرب حافظه هستند؛ زیرا به طور کلی، از توان مغز به شدت بسیاری کاسته میشود و عملکرد طبیعی مغز نیز، دچار اختلال میگردد.
پس به دنبال ساعت مطالعهی زیاد و شب بیداریها نباشید. هیچ کدامشان به توان شما و حافظهی قوی تر نه تنها کمکی نمیکنند بلکه میتواند بهشدت شما را از هدفتان دور کند. پس سعی کنید ۶ تا ۸ ساعت در روز خواب کافی داشته باشید و به هیچ وجه خود را به دیر خوابیدن عادت ندهید. نکتهی فراموش نشدنی اینکه، سعی کنید قبل از خواب حداقل تا نیم ساعت از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید.
تغذیهی مناسب
کمبود مواد غذایی و حیاتی بدن، همیشه با گرسنگی و بی حالی ظهور نمیکند. علائم بسیار مهمتری نیز، از جمله بی حالی و خستگی و ضعف هم نشان دهندهی نیاز بدن هستند که میتواند اثر مستقیم بر روی قدرت یادآوری شما داشته باشد.
فراموش نکنید همانطور که شما برای بهبود فعالیتهای بدنی خودتان، از تغذیه مناسب استفاده میکنید، برای کار کشیدن از مغز و ذهنتان هم باید با آمادگی مناسب پشت میزتان بشینید. از خوردن بیش از حد مواد قندی و تنقلات تصفیه شده پرهیز کنید.
ورزش
با انجام فعالیتهای بدنی، مغز اکسیژن بیشتری را دریافت کرده و همچنین مواد شیمیایی موجود در آن آزاد شده و توانایی آن بالاتر میرود. به دنبال بهبود عملکرد مغز، حافظه شما نیز، به حداکثر توانایی خود میرسد. همچین ورزش منظم از استرس شما به مقدار قابل توجهی کم خواهد کرد.
استرس خود را کم کنید
کمی استرس برای فعال بودن و عدم تنبلی خوب است ولی ازدیاد استرس و فشارهای آن میتواند نه تنها بر روی سلامتی بلکه یادآوری و یادگیری شما تاثیرگذار باشد. استرس میتواند به سلولهای مغزی شما آسیب بزند و اختلالهای جدی را در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات، برای شما ایجاد کند.
برای تقویت حافظه عادتهای خوب بسازید
مغز در طی یک ماه میتواند یک الگوی رفتاری جدید را بیاموزد و طبق آن عمل کند. سعی کنید رفتارهای مثبت را افزایش دهید. سعی کنید که عادت مطالعهی مسنجم را در خود بسازید. بدین صورت، مغز شما به شما فرمان میدهد که در طی روز باید مطالعه کنید هرچند که تنبلی کنید!
نحوهی صحیح مطالعه
جدای آمادگی جسمانی برای یادگیری و بهبود عملکرد مغز، ما باید بدانیم که یک مطالعهی صحیح با بازدهی بالا، به عواملی چون مکان مطالعه، زمان مطالعه و شیوهی مطالعهی هر دانشآموز بستگی دارد.
سعی کنید در هنگام جزوه نوشتن یا خلاصه نویسیهایتان، به رنگها دقت بیشتری کنید. نوشتن اطلاعات ضروری با رنگهای خاص، میتواند این عادت را در مغزتان ایجاد کند که راحتتر به یاد بیاورید. اینکار باعث میشود که برای مرور دروستان هم، خلاصه نویسیهای جذاب داشته باشید و از کسل شدن شما کاسته خواهد شد.
مکان و زمان مطالعه
هر دانشآموز باید قبل از مطالعه، محیط خود را بررسی کند. بله محیط مطالعهی شما، بر روی حافظهی شما تاثیر گذار است. این مکان باید به دور از آلودگیها صوتی و تنشهای استرسزا باشد. نور و همچنین عبور جریان هوای تازه در محیط باید کافی باشد تا از خستگی و کسلی شما کم کند و باعث عدم تمرکز شما نشود.
تمرکز شما تاثیر مستقیم بر روی دریافت اطلاعات و ذخیرهی آنها دارد. از طرفی با شناختن خودتان، بهترین زمان مطالعهی خودتان را شناسایی کنید و خودتان را موظف کنید در آن ساعات، مطالعه کنید. برای اکثر افراد، صبح زود و بعد از صبحانه، بهترین زمان مطالعه است؛ زیرا مغز نه تنها استراحت کافی داشته بلکه انرژی فعالیتش هم تامین شده است.
از حواس پنجگانه استفاده کنید
این قسمت از حافظه، اطلاعات مربوط را میتواند با رنگها، صداها، بوها و حتی تصاویری که در لحظه شما در هنگام ثبت آن، درک کردهاید، به راحتی به یادتان بیاورد و محیط به خاطر سپردنتان را بهتر مجسم کنید.
میتوانید از نوشتن اطلاعات، بلند خواندن آنها و گوش دادن دوباره به صدای استاد ( اگر در آموزشهای مجازی برایتان مقدور بود.) استفاده کنید و روش مطالعهی خودتان را بیاموزید ببینید کدام بخش حواس شما، میتواند حداکثر اطلاعات را ذخیره کند. حافظهی تصویریتان یا شنیداری؟
برای تقویت حافظه شنوندهی خوبی باشید
اگر شما سعی کنید در کلاس، تمام دقت خود را معلم خودتان اختصاص بدهید، میتوانید به راحتی ذهنتان را برای به خاطر سپردن اطلاعات آن مبحث آماده کنید. پس سعی کنید عوامل حواسپرتی خودتان را حذف کنید و دقت خود را تماما به دبیر خود بدهید.
مطالعه این مقاله پیشنهاد میشود:
تمرین را فراموش نکنید
سعی کنید حتما و حتما اطلاعات را مرور کنید. هرچقدر تمرین شما در مرور اطلاعات بیشتر باشد، بازیابی اطلاعات و به خاطر سپردن آنها راحتتر خواهد بود. لذا هرگز فرآیند یادگیری، به خاطر سپردن و مرور را به شب امتحان موکول نکنید.
از آنجا که حافظهی ما از جمله ابزارهای حیاتی آموزش است؛ لذا دوباره تاکید میشود به سلامت جسم و روان خود حداکثر اهمیت را بدهید و روشهای مطالعهای که برای شما دارای بالاترین بازدهی است را به کار بگیرید.