آگاهی از شرایط کنکور برای همه داوطلبین این آزمون ضروری محسوب می شود. با توجه به جامعه آماری تعداد شرکت کنندگان این آزمون، داوطلبان باید با آگاهی کامل نسبت به انتخاب رشته خود اقدام نمایند. فرض کنید که شما می‌خواهید در یک آزمون آزمایشی شرکت کنید. در ابتدا شروع به تحقیق می‌کنید تا بتوانید بهترین آن را انتخاب کنید و سپس از شرایط و ضوابط ثبت نام در آن آگاه می‌شوید و سپس وارد روند شرکت در آزمون می‌شوید. نه تنها این مثال، بلکه برای انجام هر کاری در زندگی روزمره نیاز به تحقیق داریم تا بتوانیم بهترین تصمیم را بگیریم. کنکور هم از چنین شرایطی برخوردار است. اولین قدم مطالعه نیست؛ بلکه آگاهی لازم از شرایط و ضوابط این آزمون بزرگ است. بسیاری از داوطلبین پس از اعلام نتایج، برای انتخاب رشته اول به سراغ دفترچه منتشر شده از سوی سازمان سنجش می‌روند و با انواع کلماتی روبه‌رو می‌شوند که شاید هیچ شناختی از آن نداشته باشند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها نحوه گزینش است. مثل گزینش بومی، قطبی و… . در این مقاله قصد داریم انواع گزینش در کنکور سراسری را برای شما بیان کنیم . تفاوت در گزینش بسته به ظرفیت هررشته، امکانات و… متفاوت است.
با ما همراه باشید.
چند نوع گزینش در کنکور وجود دارد؟
به طور کلی در کنکور سراسری با چهار نوع گزینش روبه‌رو هستیم. که عبارتند از:
گزینش کشوری
در رشته‌هایی که گزینش کشوری دارند، ملاک رتبه منطقه یا زیر گروه نیست. تنها معیار برای انتخاب رشته، رتبه کشوری فرد می‌باشد. رشته‌های این نوع گزینش در اکثر قطب های بومی وجود ندارند. رشته های دارای نوع گزینش کشوری به استان، ناحیه یا قطب بومی داوطلب وابسته نیست یا به عبارت دیگر، برای کلیه داوطلبان در تمام استان‌ها یکسان عمل می‌کند و هیچ داوطلبی نسبت به داوطلب دیگر از شانس قبولی بیشتری برخوردار نیست. در رشته‌هایی که گزینش آن‌ها به صورت کشوری است، بومی گزینی صورت نمی‌گیرد. در گزینش داوطلبان متقاضی سهمیه ایثارگران، بومی گزینی انجام نمی‌شود. گزینش برخی از رشته‌های تحصیلی تعداد معدودی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، به صورت خاص می‌باشد.
مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود:
گزینش استانی
به‌طور مثال فرض کنید که شخصی با رتبه ۲۵۰۰ منطقه دو در رشته آموزش ریاضی (که گزینش استانی دارد) شهرستان خود قبول شده است. آیا قطعا شخص دیگری با رتبه مشابه از شهرستان دیگر در این رشته پذیرفته می‌شود؟ پاسخ خیر است.
گزینش استانی بر مبنای بومی بودن افراد در همان استان است. مثلا اگر رشته آموزش ابتدایی در شهر یزد ۳۰ نفر ظرفیت داشته باشد، بیشتر ظرفیت خود را به محصلین همان استان ارائه داده و تعداد کمی دانشجو از استان‌های دیگر قبول می‌کند. رشته‌های این گزینش معمولا در اکثر استان‌ها وجود دارند. انتخاب رشته دانشگاه فرهنگیان به صورت استانی است و همه رشته‌های شبانه و نیمه حضوری استانی هستند.
گزینش در کنکور به‌صورت ناحیه‌ای
از کنار هم قرار گرفتن چند استان در کنار هم، یک ناحیه بومی ایجاد می‌شود. رشته‌های این گزینش معمولا در همه استان‌ها وجود ندارند. اگر نوع گزینش رشته‌ای ناحیه‌ای باشد، داوطلبان آن ناحیه در دانشگاه و مؤسسات آموزش عالی که در آن ناحیه می‌باشند، نسبت به داوطلبانی که در ناحیه دیگری هستند، شانس قبولی بیشتری دارند. البته نواحی این نوع گزینش به چند قسمت تقسیم می‌شود:
ناحیه یک : البرز-تهران- زنجان- سمنان- قزوین- قم- مرکزی
ناحیه دو : آذربایجان غربی و شرقی- اردبیل
ناحیه سه : اصفهان- چهارمحال بختیاری- یزد
ناحیه چهار: سیستان و بلوچستان- کرمان
ناحیه پنج : بوشهر- فارس- کهکیلویه و بویراحمد- هرمزگان
ناحیه شش: کردستان- کرمانشاه- همدان
ناحیه هفت: ایلام- خوزستان- لرستان
ناحیه هشت : خراسان شمالی- خراسان جنوبی- خراسان رضوی
ناحیه نه : گلستان- گیلان- مازندران
گزینش در کنکور به‌صورت قطبی
از کنار هم قرار گرفتن چند ناحیه، قطب ایجاد می‌شود. رشته‌های این نوع گزینش معمولا در همه نواحی وجود ندارند. گزینش قطبی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود:
قطب یک: نواحی ۱ و۹ (معروف به قطب تهران)
قطب دو: نواحی ۴و۸ (معروف به قطب خراسان)
قطب سه: نواحی ۲و۶ (معروف به قطب غرب)
قطب چهار: نواحی ۳و۷ (معروف به قطب اصفهان)
قطب پنج: ناحیه ۵ (معروف به قطب جنوب)
