ادبیات فارسی پایه دوازدهم آخرین کتاب شما از این درس در مقطع دوره دوم دبیرستان است. کتابی با دروس مختلف که از تنوع مطلبی بالایی برخوردارمی‌باشد. از زمان‌های بسیار دور، ادبیات و زبان همواره جلوه‌گاه فرهنگ و تمدن یک جامعه بوده است؛ جلوه‌ای که با آن می‌توانیم عواطف، احساسات، اعتراضات و… بیان کنیم. در واقع بدون حضور ادبیات، ارتباط با دیگر افراد معنی و مفهوم خاصی نداشت و عدم وجود ارتباط با جامعه، زندگی انسان را به‌طور کلی مختل می‌کرد.
ادبیات و زبان فارسی با تاریخ غنی، همواره در زمینه نثر و نظم خوش درخشیده‌است. وجود افراد بزرگ و والایی همچون حافظ، سعدی، فردوسی و… همواره بر اعتبار این زبان افزوده‌است. وجود الفاظی نظیر آرایه‌های ادبی، دستور زبان و… است که به زیبایی این متون افزوده‌است. شما در فارسی سال دوازدهم با بخشی از این فرهنگ آشنا خواهید شد.
مباحث ادبیات فارسی پایه دوازدهم
فارسی سال دوازدهم، شامل هشت فصل و هجده درس می‌باشد که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. به یاد داشته باشید که ادبیات، مهم‌ترین درس عمومی با ضریب ۴ می‌باشد که می‌تواند در رتبه شما تاثیر شگفتی داشته باشد! پس از اهمیت این درس غافل نشوید.
فصل اول ادبیات پایه دوازدهم: ادبیات تعلیمی
ادبیات تعلیمی همانطور که از اسمش پیداست، به سبکی از نوشته‌های ادبی گفته می‌شود که هدف آن تعلیم و تربیت است و این هدف در قالب شعر و متن ادبی و اندرزی بیان می‌شود. شما در این فصل با دو درس، یک بخش شعرخوانی و یک بخش گنج حکمت آشنا خواهید شد. انواع آرایه و دستور زبان در این فصل بیان شده که به شرح زیر است:
فصل دوم ادبیات فارسی پایه دوازدهم: ادبیات پایداری
در هر اجتماعی ممکن است مردم در شرایطی قرار بگیرند که مطلوب نباشد. به‌طوری که نیاز به یک اعتراض، شکایت و یا انقلاب را احساس کنند. این نوع بیان اعتراض ممکن است در قالب نظم یا نثر صورت بگیرد که به این نوع نوشتار، ادبیات پایداری گفته می‌شود. در واقع ادبیات پایداری، سبکی است که به بیان اعتراضاتی مثل استبداد، نداشتن آزادی، جنگ و… می‌پردازد که درون‌مایه آن جریان‌های سیاسی است. در فصل سوم ادبیات دوازدهم، سه درس بیان شده که یکی از آن‌ها درس آزاد است. یک روان‌خوانی و یک گنج حکمت نیز در این فصل دیده می‌شود. دروس این فصل، همگی در قالب نظم ارائه شده‌است. مباحث ادبی این فصل به شرح زیر است:
فصل سوم ادبیات پایه دوازدهم: ادبیات غنایی
ادبیات غنایی نسبت به سایر سبک‌ها کهن‌سال‌تر است. در واقع این نوع نوشتار سبکی است که به بیان عواطف و احساسات نویسنده می‌پردازد. معنای مهمی مثال وصال و فراق در این سبک بیان می‌شود. البته دقت داشته باشید ادبیات غنایی تنها در زمینه عشق صحبت نمی‌کند؛ بلکه یکی از مهم‌ترین زیر شاخه‌های آن، ادبیات عرفانی می‌باشد. علاوه‌بر این به برخی از ابعاد اجتماعی و وصف طبیعت و مدح نیز پرداخته‌است. شما در این فصل با دو درس، یک گنج حکمت و یک شعرخوانی آشنا خواهید شد. شعر معروف نی نامه که یکی از مشهورترین آثار سعدی می‌باشد در این درس بیان شده‌است. به‌طور کلی این فصل از نظر ادبی و کنکوری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نکات مهم کنکوری این فصل به شرح زیر است:
فصل چهار ادبیات فارسی پایه دوازدهم: ادبیات سفر و زندگی
ادبیات سفر و زندگی همانطور که از اسمش پیداست، به روایت خاطرات روزمره و سفرنامه می‌پردازد. معمولا این نوع از سبک‌ها دارای متون پیچیده‌ای نیستند. در این فصل، با دو درس آشنا خواهید شد که تقریبا متن ساده‌ای دارند اما به یاد داشته‌باشد که مبحث دستور زبان این فصل یکی از مهم‌ترین‌های ادبیات کنکور محسوب می‌شود.
فصل پنج ادبیات پایه دوازدهم: ادبیات انقلاب اسلامی
پس از گذشت چندین سال از انقلاب شکوهمند اسلامی، هنوز هم خاطرات رزمندگان آن دوران فراموش نشده‌است؛ شجاعت جوانان آن روزگار، مثال‌زدنی بود و همچنان هم در ذهن همگان باقی‌مانده است. در واقع ادبیات انقلاب اسلامی، بیان‌گر تلخی و شیرینی دوران انقلاب اسلامی است که با صبر و مقاومت ملت ایران ثمر داد. این سبک از نوشتار نیز دارای مفاهیم ساده و قابل فهم می‌باشد و تنها با مطالعه لغت و مفاهیم آن به راحتی می‌توانید بر این بخش تسلط پیدا کنید.
فصل ششم ادبیات پایه دوازدهم: ادبیات حماسی
فصل ششم ادبیات پایه دوازدهم مربوط به ادبیات حماسی است. اگر اندکی از شاهنامه فردوسی را مطالعه کرده‌باشید، با ادبیات حماسی آشنا خواهید بود. حماسه به معنی دلاوری و شجاعت می‌باشد و در واقع ادبیات حماسی سبکی است که به بیان دلاوری‌ها، قهرمانی‌ها و کارهای فوق‌العاده غیر واقعی یا واقعی می‌پردازد. شاهنامه فردوسی، ایلیاد و بهشت گمشده ی میلتون از مشهورترین حماسه‌های جهان هستند. ادبیات حماسی نیز دارای سبک‌های مختلف مثل حماسه مذهبی، عرفانی، پهلوانی و اساطیری می‌باشد. در این فصل شما با دو درس از این زمینه آشنا خواهید شد که ابیات آن از نظر مفهومی و ادبی دارای اهمیت فراوان برای شما خواهند بود.
فصل هفتم ادبیات پایه دوازدهم: ادبیات داستانی
ادبیات داستانی همانطور که از اسمش پیداست، سبکی از نوشتار است که به بیان قصه روایت می‌پردازد که ممکن است واقعی یا غیرواقعی باشد. ادبیات داستانی شامل رمان، داستان کوتاه و از این دست نوشته‌ها می‌باشد. در این درس با داستان معروف سیمرغ و سیمرغ آشنا خواهید شد که نوشتاری است آغشته به نظم و نثر است. این داستان دارای مفهومی بسیار زیبا و در نوع خود خاص می‌باشد که علاوه‌بر آن، ارزش ادبی و کنکوری والایی دارد و ممکن است از اشعار آن در مفاهیم قرابت معنایی استفاده شود.
فصل هشتم ادبیات فارسی پایه دوازدهم: ادبیات جهان
ادبیات جهان به بیان آثار بین‌المللی از نویسندگان مختلف جهان می‌پردازد. شما در این درس با غزل‌واره شکسپیر، هوا را از من بگیر خنده را نه از پابلو نرودا، قصه‌های دوشنبه از عبدالحسین زرین‌کوب و نوشته‌ای از یوهان کریستف فریدریش شیللر آشنا خواهید شد که همانند برخی از فصول، داری متن روان و ساده‌ای می‌باشند. ولی نوشته‌هایی هستند که به مفهوم عمیق زندگی اشاره می‌کنند.
از نکات مهم این درس می‌توان به ” انواع نشانه ان ” و ” پرسش استفهام انکاری “ اشاره کرد.
