مهندسی رباتیک، از جمله رشته‌های جدید و پرطرفدار در میان گروه ریاضی است. مهندسی رباتیک، شامل طراحی و تولید قطعات و سیستم‌های هوشمندی است که می‌توانند عملکرد بهتری از انسان‌ها در صنایع مختلف داشته باشند.
انواع ربات‌های مورد استفاده در صنایع
ربات‌های پزشکی
ربات‌های جنگی و نظامی که برای خنثی کردن بمب و … به کار می‌روند. از دیگر ربات‌های نظامی می‌توان به پهبادها اشاره کرد که جز ربات‌های پرنده به شمار می‌روند.
ربات‌های یابنده که در زلزله و خانه‌های مخروبه برای نجات افرادی که در زیر آوار حبس شده‌اند، به کار می‌رود.
چگونه ربات‌ها جهان اطراف خود را درک می‌کنند؟
دقیقا همان عملی که ما برای دریافت اطلاعات و درک وقایع اطرافمان انجام می‌دهیم، چیزی است که می‌خواهیم به ربات‌ها نیز آموزش دهیم. ما برای دیدن اطرافمان، به چشم نیاز داریم از این رو ربات‌ها نیازمند دوربین هستند. همان گونه که ما دارای قدرت لامسه هستیم، ربات‌ها دارای سنسورهای مختلف هستند. انسان برای شنیدن از گوش و از دهانش برای صحبت استفاده می‌کند. ربات‌ها دارای بلندگو و میکروفن هستند. پس تمامی این عوامل برای عملکرد شبیه‌تر ربات‌ها به انسان ها الزامی هستند.
تصمیم گیری
تصمیم‌گیری را می‌توان به مغز و هسته‌ی تفکر یک ربات نیز، تشبیه کرد. تصمیم گیری براساس اطلاعات دریافتی، که می‌تواند بسیار ساده باشد مانند بله یا خیر گفتن. در دنیای واقعی ممکن است پاسخ‌ها و تصمیم‌های جدی‌تر و پیچده‌تری بیان شود. برای مثال راه‌یابی ربات‌ها در مکان‌های صعب العبور و همچنین فرود ربات پرنده در منطقه‌ی امن، از جمله تصمیم گیری‌های پیچیده‌ی یک ربات است. برای طراحی و برنامه ریزی اینگونه ربات‌ها از زبان‌های برنامه نویسی و الگوریتم‌های مختلفی استفاده می‌شود که بتواند عملکرد ربات را به حداکثر میزان پیشرفته‌ی خود برساند.
عملکرد ربات
پس از دریافت اطلاعات و تصمیم گیری نوبت به عملکرد صحیح ربات است. که در برگیرنده‌ی رفتارهای آن در موقعیت‌هایی است که برای آن برنامه ریزی شده است.
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی رباتیک در این حوزه‌ها به کار مشغول می‌شوند
به‌صورت دقیق‌تر می‌توان گفت که سه بخش علم رباتیک شامل رباتیک بدنه، بخش الکترونیک و برنامه‌ریزی آن است. حال با توجه به این زمینه‌ها، رشته‌ی مقطع کارشناسی خودتان را باید انتخاب کنید.
البته برخی از دانشگاه‌ها در مقطع کارشناسی نیز، این رشته را ارائه می‌کنند.
شما می‌توانید از رشته‌های مهندسی مکانیک، مهندسی برق ( الکترونیک)، مهندسی کامپیوتر و همچنین رشته‌ی علوم کامپیوتر، وارد حوزه‌ی مهندسی رباتیک شوید.
بدنه ربات
مهندسین مکانیک در بخش با سوالات مختلفی روبه‌رو هستند از جمله:
آیا بدنه ربات توانایی تحمل مقدار خاصی از وزن را دارد؟
با توجه به نوع کاربرد یک ربات، چرخ‌های آن به چه گونه ای طراحی شود؟ یا آیا چرخ برای این نوع ربات الزامی است؟
بخش الکترونیک
قدرت و منبع انرژی یک ربات از برق است. حتی برای چرخیدن چرخ‌ها یک ربات، سیستم آن به برق نیاز دارد. این بخش از ربات، شامل سنسورهای آن نیز می‌شود. این سنسورها برای دریافت اطلاعات از جمله دما، صدا، موقعیت ربات، نیروهای وارد بر آن از سیگنال‌های الکترونیک استفاده می‌شود. پس در این موقعیت ربات با در نظر موقعیت و پردازش اطلاعات دریافتی باید واکنش مناسب خود را نشان دهد.
و آخرین آن‌ها برنامه ریزی و قدرت تصمیم گیری ربات است که در چه موقعیتی، به اطراف، بالا یا پایین حرکت کند و یا حتی رفتارهای پیچیده‌تری داشته باشد. همانطور که می‌دانیم رباتیک قسمتی از علم و مهندسی هوش مصنوعی است. لذا از زمینه‌های مختلف هوش مصنوعی برای برنامه نویسی یک ربات استفاده می‌شود. از جمله : یادگیری ماشین، شبکه‌های عصبی، بینایی کامپیوتری و…
دانشگاه‌های پذیرنده‌ی دانشجو در مقطع کارشناسی رشته مهندسی رباتیک
موسسه غیر انتفاعی اقبال لاهوری مشهد
برخی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی.
در مقطع کارشناسی ارشد، شما می‌توانید در دانشگاه‌هایی مانند صنعتی امیرکبیر، ادامه تحصیل بدهید.
بازار کار مهندسی رباتیک
به‌دلیل نوین بودن این رشته در ایران، هنوز افراد کمی در این رشته مشغول به کار هستند. امید است در آینده با تربیت متخصصان و مهندسان، نیاز کشور به محصولات خارجی کمتر شده و هزینه‌های داخلی کاهش پیدا کند. البته در ایران مراکزی هستند که مهندسان این رشته می‌توانند به تحصیل بپردازند. از جمله صنایع خودروسازی همچون خودروسازی ایران خودرو، سایپا و کیش.
ویژگی‌های یک مهندس رباتیک
شما دررشته مهندسی رباتیک با مهندسان مختلفی همکاری می‌کنید. توانایی کار تیمی، توانایی و علاقمند بودن به حل مسائل گوناگون، به روز بودن، داشتن ذهن خلاق و در نهایت منظم بودن شما می‌تواند شما را به یک مهندس رباتیک موفق تبدیل کند. برنامه‌ریزی صحیح، شرکت در پروژه‌های گروهی و علاقه راه موفقیت شما در این رشته است.
