انگیزه بیرونی، از عوامل محیطی و خارجی تاثیر می‌گیرند که می‌توانند روی عملکرد داوطلب تاثیرگذار باشند. موفقیت در کنکور سراسری یکی از مهم ترین اهداف دانش آموزان می‌باشد. موقعیت اجتماعی و رفاهی، تحصیل در رشته دلخواه، درآمد مناسب و مثال‌هایی از این دست، مواردی هستند که دانش آموزان را به سمت این مسابقه بزرگ و سرنوشت ساز سوق می‌دهند. البته قبل از فکر کردن به تمامی این موارد، باید بدانید که شما برای خودتان تلاش می‌کنید یا برای دیگران؟ به زبانی ساده تر، انگیزه شما برای رسیدن به چنین جایگاهی چیست و تا چه حد تشنه موفقیت هستید؟ پاسخ تمامی این سوالات به انگیزه باز می‌گردد. پس در قدم اول به توضیح مختصری از این عبارت می‌پردازیم.
با ما همراه باشید.
انگیزه چیست؟
در واقع، انگیزه به معنای پافشاری بر روی خواسته یا نیاز می‌باشد؛ اگر شما برای رسیدن به جایگاه یا مقامی، پافشاری و میل زیادی داشته باشید، مسلما رفتار و عملکردتان بر طبق خواسته شما تغییر خواهد کرد. انگیزه، انرژی است که شما را به سمت انجام کاری هدایت می‌کند. بر اساس تعاریف بیان شده؛ انگیزه به دو دسته تقسیم می‌شود: انگیزه درونی و انگیزه بیرونی.
انگیزه درونی
همانطور که از اسمش پیداست، این نوع از انگیزه به درون شما باز می‌گردد؛ این که شما با انجام کاری به رضایت درونی می‌رسید یا خیر. به طور مثال ورزش کردن، جدا از مسائل سلامتی و فیزیولوژیک، ممکن است باعث ایجاد حس خوب در شما شود. این حس خوب نوعی انگیزه درونی محسوب می‌شود و ذهن و روح شما به رضایت می‌رسند. انگیزه درونی وابسته به دیگران نیست اما با انگیزه بیرونی در ارتباط است.
انگیزه بیرونی
انگیزه بیرونی به دنیای پیرامون ما بازمی‌گردد. در واقع واکنش ایجاد شده در برابر کنش شما خواهد بود. به عنوان مثال، با رتبه برتر شدن، مورد توجه اعضای خانواده قرار می‌گیرید و پاداش دریافت می‌کنید. توجه دیگران و دریافت پاداش در این مثال، انگیزه بیرونی محسوب می‌شود.
انگیزه‌های بیرونی موثر در کنکور سراسری
به طور کلی، انگیزه‌های بیرونی برای موفقیت در کنکور سراسری به دو دسته تقسیم می‌شود:
تحسین، رضایت دیگران و پاداش
یکی از مهم ترین انگیزه‌های بیرونی موفقیت، مقبولیت اجتماعی می‌باشد. هنگامی که شما مورد تحسین و تمجید دیگران قرار می‌گیرید، ناگهان احساس مثبتی در شما شکل می‌گیرد که تاثیر مثبتی در اعتماد به نفس شما خواهد داشت. به علاوه ممکن است که با به دست آوردن موفقیت مورد نظر، به پاداش مطلوب خود برسید. به عنوان مثال پدر شما وعده خرید موبایل در صورت قبولی در کنکور سراسری را داده است که نوعی محرک بیرونی محسوب می‌شود و هنگامی که به مقصد خود برسید، خواسته شما اجرا خواهد شد.
در حقیقت تحسین، مقبولیت و پاداش ممکن است برای هر انسانی به عنوان یک نیاز محسوب شود که برطرف شدن این نیاز باعث ایجاد دیدگاه مثبت به زندگی خواهد شد. البته دقت داشته باشید که این امر به هیچ عنوان نباید به عنوان یک عامل خود برتر بینی تبدیل شود. در ادامه متوجه خواهید شد که دریافت پاداش همیشه باعث ایجاد انگیزه نخواهد شد.
شهرت، قدرت و درآمد
فاکتور درآمد، عاملی است که در انتخاب رشته بسیار مورد بحث قرار می‌گیرد. در حقیقت یکی از مهم ترین دلایل انتخاب رشته‌های علوم پزشکی به ویژه سه رشته برتر، بازار کار آن‌ها خواهد بود که میزان درآمد بالا طبعا قدرت را به همراه خواهد داشت؛ زیرا که قدرت جهان امروز به پول گره خورده است. علاوه بر درآمد و قدرت، شهرت نیز برای تعداد زیادی از دانش آموزان، انگیزه بیرونی محسوب می‌شود و تعدادی از دانش آموزان خیال یک پزشک یا مهندس معروف و خبره را در ذهن خود می‌پروند که به عنوان یک عامل انگیزشی عمل می کند و شما را به سمت هدف مورد نظر سوق می‌دهد.
ارتباط انگیزه بیرونی و انگیزه درونی
انگیزه درونی و انگیزه بیرونی با یکدیگر در ارتباط هستند. در واقع اگر در مسیر درست گام بردارید، هدف هردوی آن‌ها رضایت درونی شما خواهد بود. مشکل زمانی آغاز می‌شود که مسیر این دو انگیزه یکسان نباشد و دانش آموزان از بی انگیزگی گلایه می‌کنند. همانطور که بیان شد ، شما باید در ابتدا متوجه شوید که آیا مقصد مورد نظرتان باعث ایجاد رضایت درونی خواهد شد؟! اگر پاسخ شما مثبت است، از همین حالا شروع کنید ولی اگر جواب منفی است بهتر است که دیدگاه یا هدف خود را تغییر دهید.
مهم ترین دلیل برای بیان چنین مسئله این است که بسیاری از رتبه‌های برتر پذیرفته شده در رشته‌های تاپ، تنها به دلیل انگیزه‌های بیرونی حاضر به انتخاب این مسیر شده اند و در حقیقت، علاقه درونی به رشته تحصیلی خود ندارند. این موضوع باعث می‌شود که در طی زمان نسبت به مسیر خود دلسرد شده و انگیزه کافی برای رسیدن به مقصد را نداشته باشند.
دریافت پاداش همواره باعث افزایش انگیزه می‌شود؟
جالب است که بدانید، دریافت پی در پی پاداش ممکن است از انگیزه شما بکاهد! در واقع هنگامی که شما برای انجام هرکاری پاداش دریافت می‌کنید، مغز شما آن را به عنوان یک تعهد یا وظیفه قلمداد می‌کند و در صورتی که این جریان پایان بپذیرد، ممکن است که انگیزه شما برای رسیدن به هدف کاهش پیدا کند. از طرفی با دریافت پاداش پیاپی، ارزش کار شما کمتر از آن چیزی که هست به نظر خواهد رسید و در این صورت میل درونی شما برای موفقیت کمتر خواهد شد.
آیا انگیزه، ایجاد شدنی است؟
بله، با استفاده از تکنیک‌های مختلف می‌توانید در طی زمین، انگیزه‌های مختلفی در درون خود ایجاد کنید. تعدادی از مهم ترین روش‌های ایجاد انگیزه به شرح زیر می‌باشد:
- مطالعه جملات انگیزشی و زندگی نامه افراد موفق
- یادداشت و تقسیم بندی اهداف
- گذر از اتفاقات گذشته و توجه به زمان حال و آینده
- ایجاد اعتماد درونی نسبت به خودتان
- کسب تجربه از حوادث تلخ
- نادیده گرفته سخن دیگران
