پی، حقیقت پایان ناپذیر

شاید تصور کنید که عدد پی، فقط برای محاسبه مساحت دایره به کار میره. اما ماجرا به به اینجا ختم نمیشه! π فقط یک عدد نیست؛ بلکه یک دنیای مرموزه و هزاران ساله که فکر آدم‌ها رو درگیر کرده.

همه چیز برمیگرده به 4000 سال پیش، وقتی که بابلی‌های باستان فهمیدن نسبت محیط هر دایره به قطرش یکسانه. اندازه هم هیچ اهمیتی نداره؛ چه قطر دایره یک کیلومتر باشه چه یک سانتی متر!

بعد بابلی‌ها، نوبت به پاپیروس میرسه. البته اولین محاسبه عدد پی توسط یکی از معروف‌ترین دانشمندان، یعنی ارشمیدس بزرگ انجام شد. ناگفته نماند که نحوه محاسبه ارشیمدس یه ذره فرق داشت. ایشون با استفاده از قضیه فیثاغورث در نهایت به یک تقریبی از عدد پی رسیدن. در این نقطه، کار دانشمندان باستان تقریبا تموم میشه و ما واقعا ممنونشون هستیم! نهایتا، ویلیام جونز نماد π رو در سال 1706 معرفی کرد و چند سال بعد این نماد توسط اویلر مورد تایید قرار گرفت.

پی، فراتر از عدد گنگ…

ما نمیتونیم هیچ پایانی برای عدد پی در نظر بگیریم. همین نکته‌ست که π رو به یک شگفتی بزرگ تبدیل کرده! برخی از افراد صاحب نظر معتقدن که π یک عدد منطقی نیست؛ چون هیچ کسری نمیتونه این رمز رو توصیف کنه (یعنی ما نمی تونیم هیچ کسری برای پی در نظر بگیریم). آقای یوهان هاینریش لمبرت در سال 1768 ثابت کرد که این عدد گنگه.

من به زبان پی مسلطم

براتون عجیبه نه؟ زبان پی دیگه چیه؟ ایده نوشتن جمله یا شعری که در اون، طول کلمات متوالی برابر با ارقام π باشه، از اوایل دهه 1900 مطرح شد. این زبان اسمش پایلیشه (pilish). میدونید اولین جمله پایلیش چی بود؟

How I need a drink , alcoholic in nature after the heavy lecture involving quantum mechanics!

این جملرو آقای جیمز، فیزیکدان انگلیسی بعد از همایش سنگین فیزیک کوانتوم بیان کرد. حالا شما هم یک جمله به پایلیش بگید! اگر کسی پرسید چه مهارتی دارید، بگید که به زبان پایلیش مسلطم…

14 مارس یادت نره!

اگر ریاضی رو خیلی دوست داری، بهتره که 14 مارس رو فراموش نکنی! دانشمندان، به ویژه ریاضی‌دان‌ها، ماموریت دارند که در این تاریخ، یک بزرگداشت برای عدد پی برگزار کنن. هر چی باشه خیلی از موفقیت ها به π برمیگرده. پس نباید دست کمش گرفت!

حالا شاید از خودتون بپرسید چرا مارس؟ چون که مارس، سومین ماه از سال میلادیه. مقدار عدد π هم 3.14 هست. پس تاریخ تولد عدد π میشه 14 مارس! این تاریخ در سال 1988 توسط لری شان نامگذاری شد.

کنکوری هستی؟

پس این مقاله رو حتما بخون: 5 تکنیک حرفه ای برای مدیریت آزمون

عدد بدون الگو؛ الگوی طبیعت!

خب با یک پارادوکس جالب رو به رو شدیم! عدد پی هیچ الگویی نداره اما میشه نشونه‌هاش رو در برخی از الگوهای طبیعی پیدا کرد. ازتون میخوایم یک لحظه به لک‌های روی بدن پلنگ یا نوارهای بدن گورخر فکر کنید. این لکه‌ها اندازه و فاصله مشخصی دارن که توسط یک مقدار ثابت رمزگذاری شده؛ عدد پی!

رد پای π رو میشه در علوم تجربی هم پیدا کرد. به طور مثال در سال 1952، پدر علم کامپیوتر یعنی آلن تورینگ توضیح داد که یک الگوی ساده (که عدد پی هم توش دخیله) تشکیل مورفوژنز رو توصیف میکنه. (مورفوژنز یعنی ریخت شناسی یا طراحی بدن یک موجود زنده)

راستی یک نکته دیگه، ماشین حسابتو بردار و از گرانش زمین (9.8) جذر بگیر. خب، به چه عددی میرسی؟ یکم عجیب نیست رفیق؟!