درباره تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران می‌تونیم بگیم این مهارت از میراث فرهنگ ایرانه و توسط سازمان جهانی یونسکو ثبت جهانی شده. این هنر در ایران با مانی آغاز شده که اون در کتابش هم یک سری تصاویر آورده و به نوعی از پیشگامان مینیاتوردر ایران به شمار میره.
در تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران، مانی جز اولین ها در این زمینه بوده. کتاب مانی که به صورت تصویری بود ارژنگ نام داشت و در زمان ساسانیان مانی خودش رو پیامبر نامیده.
سبک خاص مانی این بود که ویژگی های پیکرها و نقشه ها رو به طور کامل در نقاشی می آورد. در زمان پس از مانی دیگر هیچ اثری از هنر مینیاتور، در نقاشی و هنر ایرانی پیدا نشد. نقاشی و هنر مینیاتور در سلسله های مختلف تاریخ گذشته ایران جای خود را داشته..
زمانی که شاه عباس اول به قدرت رسید، برای هنر مینیاتور ایران هزینه‌های زیادی تقبل کرد و به مرمت آثار باقی مانده از کارهای گذشتگان پرداخت و به نوعی تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران کم کم در این دوره احیا شد.
مینیاتور چیست؟
برای شناخت تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران ابتدا باید معنای جز به جز اون رو بدونین. کلمه مینیاتور از یه واژه لاتینی تشکیل شده و معنای آن طبیعت کوچک شده اس. در دوره قاجار از زبان فرانسوی به عنوان واژه دخیل وارد زبان فارسی شده و رفته رفته بینن افراد هنرمند و عامه افراد جا افتاده.
در زبان فارسی مینیاتور دارای دو معنای متفاوت و در واقع به دو صورت معنا شده.
۱. یک نوع نقاشی از نوع نگارگری، که چیز های موجود در طبیعت را به صورت خیلی کوچک تر و ظریف تر در یه تصویر کنار هم میذارن و در این نوع نقاشی اصل پرسپکتیو رو رعایت نمی کنن.
۲. یه نوع تابلوی نقاشی که از سبک نگارگری نشات گرفته باشه.
بنابراین به سبک نقاشیی که در آن از نگارگری استفاده شده، مینیاتور گفته میشه. در واقع کلمه نگارگری معادل فارسی کلمه مینیاتوره.
در نقاشی هایی که از نگارگری استفاده می کنن، هنرمند در اونا سعی می کنه طبیعت و محیط اطراف خودش رو با شیوه های بسیار رسا، هنری و خیلی ظریف بر روی سطح بیاره. اصلی‌ترین منبعی که نگارگران بر اساس آن به طراحی مینیاتور می پردازن، طبیعت و اجزای محیط اطرافه.
انواع مینیاتور
مینیاتور رو به سه دسته تقسیم می‌کنن. این دسته بندی به تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران مربوط میشه.
مینیاتور ایرانی و هندی:در زمینه‌ی تذهیب‌کاری و تزئین کتاب‌های داستان، دو سبک مهم یعنی مینیاتور ایرانی و مینیاتور هندی نقش برجسته‌ای دارند. این دو سبک به‌دلیل شباهت‌های بصری و ساختاری، معمولاً در یک دسته‌بندی هنری قرار می‌گیرند. آشنایی با ویژگی‌ها و تفاوت‌های این دو سبک برای داوطلبان کنکور هنر اهمیت زیادی دارد، چراکه درک درست از تاریخچه و تکنیک‌های مربوط به هنرهای تصویری و تزیینی، از مباحث مطرح در این آزمون به‌شمار می‌رود.
مینیاتور اروپایی: هنگامی که در تذهیب کتاب‌ها از شخصیت و اتفاقات مذهبی استفاده کنن، از رنگ‌های درخشان طلایی و تصویر های خیلی کوچک در دسته مینیاتور اروپایی قرار گرفتن که از سبک ایرانی تاثیر گرفته و حتی قبل از اینکه دین اسلام وارد ایران بشه، در تذهیب کتابی مثل شاهنامه خودش رو نشان داده.
هنر مینیاتور
از گروه هنرهای تجسمی مینیاتور و نگارگری هستن، که یه نقش خیلی متفاوتی دارن و به خاطر تنوع بالایی که صنایع دستی ایرانی دارن، در یه سری از اون ها از هنر به صورت تلفیقی استفاده میشه. هنر نگارگری و مینیاتور خیلی خاص هستن و از سرزمین شرق آسیا نشأت گرفته اما به ویژه شهر اصفهان نقش زیادی در پیشرفت مینیاتور و نگارگری داشته و نگارگری ایرانی در اونجا به شهرت جهانی رسیدن.
در واقع اصفهان جز تاریچه نقاشی مینیاتور در ایران به شمار میره. به طور کلی نگارگری شامل هنرهاییه که نقش و طرح های خیلی ریزی توسط اون ایجاد میشه که خیلی متنوع هستن و بیشتر اوقات نمایش یه اتفاق یا رویداد هستن.
تاریخچه مینیاتور
نگارگری مخصوص ایرانی از سامانیان به غزنویان انتقال یافته و سپس کم کم به دوره‌های بد ورود پیدا کرده. در واقع تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران از این زمان شروع شد و در هر دوره ای از حکومت شاهان مختلف در کشور ایران، نگارگری و نقاشی هم یک شکل خاص خود را پیدا کرده و هر کدام یک مفاهیم خاص را انتقال می دادن. نقش و نگارهایی که مثلاً از دوران قبل از اسلام وجود داشته، سپس وارد حکومت عباسی شده و پیشرفت کرده.
در دوران حکمت ایلخانیان یه فرصت برای نگارگری ایرانی و مینیاتور پیش اومد که بسیار توسعه پیدا کردن و در شهر تبریز یه سری هنرمندان خودشون رو نشون دادن. خوش نویسی و خطاطی در اون زمان با نگارگری و مینیاتور قاطی شدن. یک سری از کتاب های نفیس هم بودن که در اون شعرهای شاهنامه رو با استفاده از مینیاتور تزئین کردن و هنر مینیاتور برای صفحه آرایی در کتاب های مختلف هم استفاده شد.
همچنین در بخش نگارگری ایرانی و مینیاتور مکتب شیراز، مکتب هرات، مکتب قزوین، مکتب اصفهان و مکتب تبریز فعالیت های بسیار زیادی کردن و به نوعی برای هنر نگارگری و مینیاتور به عنوان دوره های خاص شناخته میشن.
نتیجه گیری
در این مطلب سعی کردیم تاریخچه نقاشی مینیاتور در ایران و نگارگری را به طور مختصر بررسی کنیم و حد و مرز های این هنر و ویژگی های متفاوت آن را از دیگر سبک های نقاشی بررسی کنیم. افرادی که از این مطلب استفاده می کنن، به طور کلی می تونن بفهمن که مینیاتور چیست و ویزگی های خاص مینیاتورهای ایران و جهان چیه.
هنر مینیاتور و نگارگری به تاریخ و قدمت های گذشته چین شباهت های زیادی داره. در حالی که در اکثر ویژگی های کلی قوانین مربوط به نقاشی دو کشور خیلی با هم تفاوت دارن. نگارگری که مختص به کشور ایران باشه، از شهر اصفهان و قرن ها پیش خود را نشان داده.
هنر مینیاتور و نگارگری ایرانی رفته رفته وارد تزئینات دکورهای ایرانی شده و جایگاه خاصی برای خود پیدا کرده. همچنین در انجام اکثر فعالیت های هنری استفاده از مینیاتور و نگارگری جایگاه خاص خود را پیدا کرده و تا به امروز ادامه پیدا کرده.
