برنامه‌ریزی برای کنکور اولین قدم در موفقیت در کنکور است. موفقیت در کنکور، نه اتفاقی است و نه یک‌شبه حاصل می‌شود. در نتیجه بسیار مهم است که از ماه‌ها و حتی از آغاز انتخاب رشتۀ دوران دبیرستان، برنامه‌ریزی برای کنکور را در نظر داشته باشید. در این مطلب به اصول مهم برنامه‌ریزی برای کنکور می‌پردازیم.
اصل اول: هدفتان را مشخص کنید
انتخاب رشتۀ تحصیلی در مدرسه زیربنای موفقیت آتی تحصیلی و حرفه‌ای شماست. برای انتخاب رشتۀ تحصیلی خود از نظر روانشناسی بهره ببرید که چندین جلسه را با او به گفتگو پرداخته‌اید و کمک کرده است به شناخت درستی از خود، توانایی‌ها و علایقتان برسید. ساده آنکه، وقتی رشتۀ تحصیلی خود را در مدرسه انتخاب می‌کنید، باید در ذهنتان تصور نسبتاً دقیقی از آیندۀ شغلی خود داشته باشید، به بیان بهتر به مجموعۀ محدودی از مشاغل زیرمجموعۀ آن رشته علاقمند باشید. جدی گرفتن مرحلۀ انتخاب رشتۀ تحصیلی مدرسه گام مهمی در موفقیت در کنکور است زیرا اگر این انتخاب را درست انجام داده باشید، در برنامه‌ریزی برای کنکور، هدف مشخصی دارید و می‌دانید قصد دارید وارد کدام رشته‌های دانشگاهی شوید و برای قبولی در آن رشته‌ها به چه رتبه و تراز کنکوری نیاز دارید. هرچه رشته و دانشگاه مورد علاقۀ شما پرطرفدارتر باشند، باید برنامه‌ریزی‌تان فشرده‌تر و ساعات مطالعه‌تان بیشتر باشد.
فایدۀ دیگر تعیین هدفی مشخص در برنامه‌ریزی برای کنکور تأثیر روانی آن است. در سال‌های تحصیل و حین مطالعه برای کنکور بارها و بارها خودتان را در شغل مورد علاقه و در دانشگاه مورد هدفتان تصور کنید. این تصور و تلقین در ایجاد انگیزه برای آمادگی در کنکور و موفقیت در کنکور تأثیر بسزایی دارد.
اصل دوم: مطالعه برای کنکور را از اولین روز سال دهم آغاز کنید
شاید عجیب و غریب باشد اما حقیقت دارد. هیچ چیز جای زمان را نمی‌گیرد. اگر هنوز دانش‌آموز هستید، خوب است بدانید تک‌تک روزهایی که برای حضور در کلاس درس مدرسه وقت می‌گذارید، دارید گامی به سوی موفقیت در کنکور برمی‌دارید. حضور در کلاس، استفاده از تدریس دبیران، سوال کردن از همکلاسی‌ها و دبیران، تلاش برای فهمیدن مطالب درسی، مرور درس‌ها، انجام تمرینات و آمادگی برای امتحانات تشریحی، همه و همه، کمک می‌کنند یادگیری اتفاق بیفتد. در این میان، یکی از مهم‌ترین کارها برای دانش‌آموزانی که به دنبال کسب موفقیت در کنکور هستند، خلاصه‌نویسی و تهیۀ جزوه است. این جزوه‌ها سودمندترین منبع کنکور شما خواهند بود. البته جزوه‌نویسی و خلاصه‌نویسی باید اصولی انجام شود که برای آشنایی بیشتر با آن می‌توانید مطلب خلاصه‌نویسی برای کنکور را مطالعه بفرمایید.
اصل سوم: دربارۀ منابع کنکور اطلاعات به‌روز کسب کنید
پیش از آغاز برنامه‌ریزی و مطالعه برای کنکور، باید از منابع کنکور و نقش هر یک از منابع و دروس در قبولی کنکور اطلاع داشته باشید. پس از بررسی منابع کنکور، آنها را براساس ضریبی که در کنکور دارند تفکیک کنید. برای دروسی که ضریب بالاتر دارند، زمان بیشتری در نظر بگیرید و برای دروسی با ضریب پایین‌تر، زمان کمتری در نظر بگیرید.
در مطالعه برای کنکور، نباید هیچ کدام از درس‌ها و منابع را حذف کنید یا تصمیم بگیرید یکی از درس‌ها را سر جلسۀ کنکور بی‌پاسخ بگذارید. این اشتباه بزرگی است زیرا در تمام دروس کنکور سراسری سوالاتی تدوین شده است که با کمی مطالعه می‌توان از پس پاسخ دادن به آنها برآمد و شما نباید خود را از امتیاز این سوالات محروم کنید.
منابع کنکور را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید و این تقسیم‌بندی را آنقدر ریز کنید تا به بخش‌هایی برسید که می‌توانید آنها را به عنوان بخشی از برنامۀ مطالعۀ یک روز خود در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که نباید درس‌ها را پروژه‌ای مطالعه کنید، بلکه باید در هر روز دست کم به مطالعۀ سه درس متفاوت از منابع کنکور بپردازید. در پایان یادتان باشد باید خودتان را نوازش کنید و حتماً در برنامۀ درسی هر روزتان، یکی از درس‌های مورد علاقه‌تان را هم بگنجانید.
اصل چهارم: در زمان‌بندی خود دقیق و واقع‌بین باشید
بسته به اینکه چقدر با زمان کنکور خود فاصله دارید، برنامه‌ریزی شما به ترتیب سال و ماه و هفته و روز انجام می‌شود. در این مرحله بسیار مهم است که تصور دقیقی از توانایی خود داشته باشید و برنامه‌ریزی‌تان را غیرواقعی انجام ندهید. وقتی برنامه‌ریزی غیرواقعی و فراتر از توان و زمان انجام شود، در عمل برنامه‌ریزی انجام نشده است و آنچه حاصل می‌شود تنها حس ناامیدی است. پس واقع‌بینانه و جزئی برنامه‌ریزی کنید. فراموش نکنید که در برنامه‌ریزی برای کنکور حتماً باید تکلیف هر روز خود را از قبل مشخص کنید و گام به گام مسیر را طی کنید.
برای دستیابی به تصور دقیقی از توانایی و زمان خود و در نتیجه مدیریت بهتر و برنامه‌ریزی برای کنکور، برنامۀ چند روز عادی خود را دقیق ثبت کنید تا بدانید در هر روز به طور میانگین چه زمانی را برای هر کاری نیاز دارید. در گام بعد ارزیابی کنید که چه مقدار زمان هرز در برنامۀ روز خود دارید و آیا می‌توانید بخشی از این فعالیت‌ها را حذف کنید یا زمان کمتری را به آنها اختصاص دهید. در پایان زمان خالصی را که می‌توانید به مطالعه اختصاص دهید خارج کنید و برای آن برنامه‌ریزی کنید. برای خواندن مطالب بیشتر دربارۀ ساعات مطلوب مطالعه برای کنکور، به دو مطلب برای کنکور چند ساعت درس بخوانم و افزایش ساعت مطالعه برای کنکور مراجعه بفرمایید.
اصل پنجم: فراموش نکنید شما روبات نیستید
حین برنامه‌ریزی برای کنکور، حتما زمان‌هایی را برای استراحت در نظر بگیرید، در روز ساعاتی را برای هم‌صحبتی با اعضای خانواده، ورزش، گوش دادن به موسیقی، تماشای فیلم و هرکار دیگری که حالتان را خوب می‌کند اختصاص دهید.
می‌توانید در هفته و ماه و سال نیز روزهایی را برای سفر، شرکت در مراسم خانوادگی، خرید و هر کار دیگری اختصاص دهید که انرژی روحی و روانی شما را بالا می‌برد. البته نباید در سیر مطالعۀ شما برای کنکور وقفه‌ای طولانی بیفتد، زیرا بازگشت به مطالعه پس از یک وقفه بلندمدت کار بسیار دشواری است. برای اجتناب از وقفه افتادن و همزمان حفظ سطح انرژی روانی خود، می‌توانید در روزهای سفر و تفریح نیز، ساعاتی را به مطالعه اختصاص دهید. خوب است از قبل ضرورت این موضوع را برای اعضای خانوادۀ خود توضیح دهید تا در انجام برنامه‌ها بهتر همراهی‌تان کنند.
