روش صحیح مرور کردن درس‌ها
همواره یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های دوران دانش‌آموزی فراموش کردن مطالب درسی سر جلسه امتحان بوده است. داوطلبان کنکور نیز ترس از فراموش کردن مطالب سر جلسه کنکور را با خود دارند زیرا هم دوره آمادگی آنها برای کنکور طولانی‌تر از دوره آمادگی برای یک امتحان معمولی مدرسه است و هم حجم مطالبی که باید به آنها تسلط پیدا کنند، به مراتب بیشتر است. فراموش کردن مطالب در جلسه کنکور می‌تواند علت‌های متعددی داشته باشد، از جمله شرایط روحی دانش‌آموز و نحوه برگزاری آزمون. اما یکی از مهم‌ترین دلایل فراموشی مطالب سر جلسه کنکور ناقص بودن روند مطالعه است. به بیان بهتر، اگر داوطلبان مطالب درسی خود را مرور نکنند یا درست و کامل مرور نکنند، اطلاعات دریافتی خود را از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت منتقل نمی‌کنند و در زمان لازم توانایی بازیابی ورودی‌های ذهن خود را ندارند. مرور کردن درس‌های کنکور، علاوه بر پیشگیری از فراموشی، به درک بهتر مطالب نیز کمک می‌کند و سبب می‌شود اگر بخشی از مطلب درست فهمیده نشده است، داوطلب خلأهای مطالعه خود را پوشش دهد. به ویژه اینکه گاه در فاصله زمانی مرور یک درس که داوطلب در حال مطالعه دروس دیگر خود است، به واسطۀ داده‌های جدید، ارتباطات جدیدی میان مطالب جدید و مطالب پیشین در ذهن داوطلب کنکور شکل می‌گیرد. تمام این موارد سبب می‌شوند مرور کردن درس‌ها ضرورتی اساسی در برنامه‌ریزی برای کنکور تلقی شود. مرور کردن درس‌ها آنقدر مهم است که مشاوران کنکور وقتی در برنامه‌ریزی برای داوطلبی که زمان را از دست داده است، سر دو راهی قرار می‌گیرند که آیا حجم بالایی از مطالب یک بار خوانده شوند و یا حجم کمتری از مطالب خوانده شوند و سپس مرور شوند، دومین راه را انتخاب می‌کنند. در ادامه به نکاتی درباره روش صحیح مرور کردن درس‌ها برای کنکور اشاره می‌کنم:
- فاصله زمانی مرور کردن: همانطور که در حفظ دروس کنکور و روش حفظ سریع درس بیان می‌شود، تکرار آموخته‌ها و مرور درس‌ها در فواصل زمانی معین، سبب می‌شود این اطلاعات به حافظه بلندمدت سپرده شوند. در نتیجه مرحله مرور در حقیقت مرحله انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت است و به همین جهت در موفقیت داوطلبان کنکور نقشی تعیین‌کننده دارد. طبق یافته‌های ابینگهاوس، میزان فراموشی در چند روز اول بعد از یادگیری بسیار زیاد است و با مرور به موقع می‌توان جلوی آن را گرفت. براساس نمودار فراموشی او، بازیابی اطلاعات بلافاصله پس از یادگیری 100 درصد، پس از بیست دقیقه 58 درصد، پس از یک ساعت 44 درصد، پس از نه ساعت 36 درصد، پس از یک روز 33 درصد، پس از دو روز 28 درصد، پس از شش روز 25 درصد و پس از سی و یک روز 21 درصد است. پس داوطلبان کنکور برای جلوگیری از فراموشی باید در همین بازه‌های زمانی ذکرشده به مرور کردن درس‌های خود بپردازند.
- روش‌های مرور کردن: مرور کردن درس‌ها برای کنکور را می‌توان در قالب‌های مختلفی انجام داد. یکی از انواع مرور کردن درس‌ها، مطالعه سرفصل‌ها و به ویژه قسمت‌های مهم کتاب‌های درسی است که اگر داوطلب در مطالعه اولیه آنها را هایلایت کرده باشد، مرور برایش ساده‌تر می‌شود. نوع دیگر مرور کردن درس‌ها، مرور خلاصه درس‌هاست که اگر داوطلب در مطالعه اولیه خود آنها را تهیه کرده باشد، می‌تواند آنها را به کار ببرد. خلاصه‌نویسی و خواندن خلاصه‌ها از بهترین روش‌های مرور درس است. برای آشنایی بیشتر با اصول خلاصه‌نویسی، مطلب خلاصه‌نویسی برای کنکور را مطالعه بفرمایید. نوع دیگر مرور، مرور از طریق تست‌زنی یا تست‌زنی مروری است که به ویژه اگر داوطلب در مطالعه اولیه خود یک دور تست‌زنی آموزشی انجام داده باشد، هم به تثبیت آموخته‌ها در ذهن داوطلب کنکور و هم به بهبود مهارت تست‌زنی او کمک می‌کند. در مجموع گنجاندن انواع مختلف مرور در برنامه‌ریزی مطالعه برای کنکور داوطلب را از مزایای تمامی آنها برخوردار می‌کند. می‌توان در برنامه‌ریزی برای کنکور در هر یک از فواصل زمانی خاص، یکی از انواع مرورها را جای داد. مثلاً در اولین مرور درس، یعنی وقتی داوطلب حدود یک ساعت مطالعه کرد و بیست دقیقه استراحت کرد، داوطلب کنکور می‌تواند پس از مطالعه و هایلایت کردن و خلاصه‌نویسی، یک بار دیگر به ابتدای فصل برود و سرفصل‌ها و بخش‌های هایلایت شده را از نظر بگذراند. در مرور دوم، روز بعد، خلاصه‌های خود را بازخوانی کند و مثلاً در مرور یک هفته بعد، تست‌زنی مروری انجام دهد.
- جایگاه مرور کردن. بعضی داوطلبان کنکور تصور می‌کنند مرور کردن صرفاً تکرار مکررات است و نیازی به تمرکز و تفکر ندارد. توجه داشته باشید که مرور کردن مرحله مهمی از یادگیری و تثبیت آموخته‌ها در روند مطالعه برای کنکور به شمار می‌رود. پس به همان اندازه که برای مطالعه اولیه اهمیت قائل هستید، باید مرور کردن را نیز مهم بشمارید و خود و محیطتان را برای آن آماده کنید.
- طول زمان مرور کردن. مرور کردن درس‌ها به ویژه اگر مراحل اولیه مطالعه را به خوبی انجام داده باشید و خلاصه خوبی در دست داشته باشید در مقایسه با مطالعه اولیه زمان کمتری نیاز دارد اما این زمان نباید بسیار کم یا بی‌کیفیت در نظر گرفته شود. داوطلبان کنکور در خصوص زمان مرور کردن دچار دو اشتباه رایج می‌شوند: برخی زمان لازم برای مرور کردن درس را بسیار کم در نظر می‌گیرند و گمان می‌کنند چون قبلاً آن را خوانده‌اند همه چیز در ذهنشان است و بدتر آنکه زمان بی‌کیفیت و خسته خود را برای مرور می‌گذارند و در مقابل برخی زمان لازم برای مرور کردن درس‌ها را بسیار زیاد و به اندازه زمان مطالعه لحاظ می‌کنند و در نتیجه نمی‌توانند تمام کارهای لازم را در برنامه خود بگنجانند. با راهنمایی مشاوره آنلاین کنکور، میزان زمانی را که باید به مرور هر درس اختصاص دهید، از قبل تعیین کنید.
- زمان مطلوب مرور کردن درس‌ها. ساعت بیولوژیک بدن افراد مختلف متفاوت است و هر کس می‌تواند بسته به شناختی که از خود دارد بهترین زمان برای مرور درس‌ها را در طول روز برای خود پیدا کند. اما پیشنهاد می‌شود داوطلبان کنکور هر شب پیش از خواب یک دور مطالب درسی‌ای را که در طول روز مطالعه کرده‌اند، مرور کنند. این کار سبب می‌شود مغز در زمان ابتدایی خواب که بدن در حالتی آرام قرار دارد، به خوبی فعال شده و این اطلاعات را به حافظه بلندمدت منتقل کند.
امیدوارم مطالعه این مطلب داوطلبان کنکور را به اهمیت مرور کردن درس‌ها واقف کرده باشد و آنها بتوانند با استفاده از روش‌های مرور کردن درس‌ها که در اینجا بیان شد، روش صحیح مرور کردن درس‌ها را براساس شرایط خود انتخاب کنند و در برنامه‌ریزی خود بگنجانند تا تلاش‌های بسیارشان در مطالعه دروس برای کنکور به ثمر بنشیند.
