فرمول محاسبه تأثیر معدل در کنکور

یکی از دغدغه‌های داوطلبان کنکور در سال‌های اخیر تأثیر معدل در کنکور است. در حقیقت تأثیر معدل در کنکور گامی است در جهت حذف کنکور است و به کمرنگ‌تر شدن نقش عملکرد داوطلب در جلسه کنکور و پررنگ‌تر شدن نقش عملکرد داوطلب کنکور در طول سال‌های تحصیل کمک می‌کند. تا پیش از این تأثیر معدل در کنکور تنها به صورت مثبت اعمال می‌شد اما طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، در کنکور 1402 تأثیر معدل به صورت قطعی خواهد بود، یعنی تأثیر مثبت یا منفی آن اعمال خواهد شد.

به بیان دیگر تا کنون سوابق تحصیلی دانش‌آموزان تنها زمانی اعمال می‌شد که تراز داوطلب را بالا ببرد در نتیجه اگر داوطلب کنکوری سوابق تحصیلی ضعیفی داشت و در جلسه عملکردش بهتر بود، سوابق تحصیلی سبب پایین آمدن نمره کنکور او نمی‌شد. اما اگر داوطلب کنکوری از سوابق تحصیلی خوبی برخوردار بود و در جلسۀ کنکور عملکرد نه چندان خوبی داشت، سوابق تحصیلی نمرۀ کنکور او را بالا می‌برد.

اما براساس تغییر جدید، در کنکور 1402 سوابق تحصیلی تأثیری قطعی دارد و نمره آزمون و سوابق تحصیلی در یک سطح از اهمیت تلقی می‌شوند و روی هم نمره کل داوطلب کنکور را می‌سازند. پس در کنکور 1402، اعمال سوابق تحصیلی هم می‌تواند به نفع داوطلب تمام شود و هم به ضرر او باشد. البته در اینجا ذکر یک نکته ضروری است که طرح ترمیم معدل این فرصت را برای داوطلبان کنکور فراهم کرده است که بار دیگر در امتحانات نهایی شرکت کنند و موفق به کسب نمرۀ بهتری شوند و این نمرۀ بهتر در نتیجۀ کنکور آنها موثر باشد. البته باید توجه داشت که نمرۀ جدید تأثیری در معدل دیپلم افراد ندارد و تنها برای اعمال در کنکور اعتبار دارد. اما سوال اساسی دیگر این است که فرمول محاسبه تأثیر معدل در کنکور چیست. در ادامه به این مورد می‌پردازم.

اولین نکته در این خصوص این است که توضیح دهیم اگرچه این پدیده با عنوان تأثیر معدل در کنکور شناخته شده است، در عمل معدل داوطلب در نتیجه کنکور او تأثیری ندارد. معدل دانش‌آموز متشکل از مجموعه‌ای از دروس اوست اما آنچه در نتیجۀ کنکور تأثیرگذار است نمرۀ نهایی داوطلب در درس‌هایی است که بخشی از سوالات کنکور به آنها اختصاص داده شده است. با این حساب، در کنکور 1402 که بناست دروس عمومی حذف شوند و داوطلب کنکور تنها به سوالات اختصاصی گروه خود پاسخ می‌دهد، تنها نمرۀ دروس اختصاصی هر رشته تأثیرگذار خواهد بود. تأثیر نمرۀ دروس اختصاصی هم به این شکل است سابقه تحصیلی دانش‎آموز، یعنی نمرۀ دروسی که در کنکور هم هستند و هر یک ضریب خاصی دارند و آزمون آنها به صورت کشوری برگزار شده است، با تأثیر قطعی 40 درصد با نمرۀ آزمون سراسری داوطلب کنکور که تأثیر 60 درصدی دارد با هم جمع بسته می‌شوند و نمرۀ داوطلب را در آن درس شکل می‌دهند. در ادامه با ذکر یک مثال موضوع را تبیین می‌کنم.

فرض کنید یک داوطلب کنکور تجربی در درس زیست‌شناسی، نمرۀ 19 کسب کرده باشد (معدل درس زیست‌شناسی او در سه سال آخر 19 باشد)،  و در کنکور نیز درس زیست‌شناسی خود را 67 درصد زده باشد. ابتدا درصد کنکور او به تراز تبدیل می‌شود و تراز برابر 67 درصد 9000 است و سپس نمرۀ امتحان او به تراز تبدیل میشود و تراز برابر 19، 10000 است. آن وقت تراز نمرۀ او با تأثیر 40% و تراز عملکرد کنکور او با تأثیر 60% به نحو زیر اعمال میشود:

(10000*40%) + (9000*60%) = 4000 + 5400 = 9400

در نتیجه تراز نهایی این داوطلب کنکور در درس زیست‌شناسی 9400 است.

در سال‌های گذشته این تراز نهایی در نهایت با تراز حاصل از درصد داوطلب کنکور مقایسه می‌شد و عدد بالاتر برای او لحاظ می‌شد. اما طبق آخرین خبرهای منتشر شده توسط سازمان سنجش، در کنکور 1402، تراز معیار، همین تراز نهایی است، چه از تراز حاصل از درصد داوطلب کنکور بالاتر باشد و چه پایین‌تر و این به معنای تأثیر قطعی سوابق تحصیلی داوطلبان کنکور است.

این شرایط برای داوطلبانی که در سال 1401 از سال سوم دورۀ متوسطۀ دوم فارغ‌التحصیل می‌شوند به راحتی قابل محاسبه و درک است اما داوطلبان نظام قدیم و نظام جدید شرایط متفاوتی دارند که در خصوص کنکور 1402 که بناست تأثیر قطعی باشد، نحوۀ محاسبۀ تأثیر سوابق تحصیلی این عزیزان، هنوز دقیق اعلام نشده است. اما می‌توان با توجه به سال‌های گذشته این روند را پیشبینی کرد.

محاسبه تأثیر معدل در کنکور داوطلبان کنکور نظام قدیم

داوطلبان کنکوری که دیپلم خود را در نظام 6-3-3 یا همان نظام قدیم دریافت کرده‌اند. برخی امتحانات پایان سال داوطلبان نظام قدیم نیز به صورت مشترک کشوری برگزار شده است و در نتیجه نمرۀ آن درس‌ها در نمرۀ نهایی کنکور داوطلب اثرگذار است. همچنین داوطلبان کنکوری که دیپلم خود را در دوره‌ای 5-3-3 گرفته‌اند و سپس در دورۀ پیش‌دانشگاهی شرکت کردند، نمرات دروس دورۀ پیش‌دانشگاهی آنها که به صورت کشوری برگزار شده و همچنین سال‌های قبلی که امتحانات مشترک بودند در نتیجۀ کنکور آنها اثرگذار خواهد بود. آنچه مسلم است نمراتی قابلیت اعمال در کنکور را دارند که امتحان آنها به صورت مشترک کشوری برگزار شده باشد.

البته تا کنون روال کار بر این بوده که این نمرات تنها در صورتی اعمال می‌شدند که نتیجۀ عملکرد داوطلب کنکور را بهبود دهند و امسال برای اولین بار بناست سوابق تحصیلی تأثیر قطعی داشته باشند و از این رو جزئیات نحوۀ ارزیابی داوطلبان نظام قدیم و جدید دقیق مشخص نیست.

امیدوارم این مطلب به داوطلبان کنکور کمک کند با نحوۀ محاسبه تأثیر معدل در کنکور بیش از پیش آشنا شوند.