مهندسی مواد و متالورژی از رشتههای مهندسی پرطرفدار در دانشگاه است. این رشته با سایر رشتههای علوم پایه ارتباط دارد. مهندسین این رشته به بررسی و ساخت مواد جدید و مناسب در صنایع گوناگون میپردازند. اگر شماهم از دانشآموزانی هستید که بهغیر از ریاضیات و درگیر شدن با اعداد و ارقام، علاقهمند به خلاقیت و علوم فیزیک و شیمی هستید، این رشته میتواند یکی از بهترین انتخابها، در رشتههای مهندسی برای شما باشد. اگرعلاقهمند به رشتهی مکانیک هستید و یا دوست دارید یک پله عقبتر از ساخت قطعات صنعتی و.. قدم بگذارید و وارد دنیای مواد بشوید، این رشته میتواند انتخاب درست شما برای آیندهتان باشد. به دور و اطرافتان نگاه کنید! فلز قاب پنجرهتان، طبقات چوبی کتابخانه، حتی سرامیکهای کف اتاقتان! یا حتی امارگانی که برای پر کردن دندان هایتان استفاده شده! همهی این مواد با توجه به مصرفشان، توسط مهندسان مواد طراحی شدهاند.
شاخههای مهندسی مواد رشته مهندسی مواد و متالورژی
مهندسی مواد در واقع در طراحی، تهیه، تست و شناختن مواد صنعتی تعریف میشود. رشتهای که با قدمت طولانی که هنوز هم یکی از نیاز های فعلی بشر در همه جای دنیاست. شما به عنوان یک مهندس یا دانشمند علم مواد، وظیفه دارید که با توجه به نیاز جهان به مواد نوین و پیشرفت در این عرصه، مواد جدید را برای دیگر مهندسان مشغول در حوزهی مهندسی مکانیک، برق، عمران و… طراحی کنید.
منظور از مواد، مواد صنعتی از جمله : سرامیکها، فلزات، کامپوزیتها و پلیمرها هستند. شما در دانشگاه با چهار گرایش این رشته روبهرو هستید. بسته به دانشگاهتان شما این گرایشها را در مقطع کارشناسی یا ارشد، انتخاب میکنید. تنها در دانشگاه علم و صنعت ایران، شما در مقطع کارشناسی، در ترم چهارم بایستی به انتخاب گرایش خود بپردازید. در دیگر دانشگاهها، در مقطع ارشد، انتخاب گرایش صورت میگیرد.
چهار گرایش مطرح شده عبارتند از:

شاخه مهندسی سرامیک رشته مهندسی مواد و متالورژی
مهندسی سـرامـیک یکی از گرایشات جذاب رشته مهندسی متالوژی و مواد است که برخلاف ماهیت دیگر گرایشات مهندسی مواد، لطیفتر به نظر میرسد. به دلیل پیشینهی سفالگری و کاشی کاری سنتی بعدی هنری نیز به خود گرفته است. در مهندسی سـرامـیک به ساخت قطعات از مواد غیرآلی و غیر فلزی پرداخته میشود.
مانند سایر گرایشات رشته مهندسی مواد، مهندسی سرامیک نیز بر پایه مطالعه ساختارها، ترکیب شیمیایی و خواص مواد سرامیکی از بعد اتمی ماده تا ساختار بالک آن ایجاد شده است. مواد سرامیکی دارای ساختارهای متفاوت کریستالی، نیمه کریستالی و آمورف هستند. در تقسیمبندی دیگر سرامیـکها را به دو دسته سرامیکهای سنتی و پیشرفته تقسیم میکنند.
امروزه مطالعه بر روی سرامیکهای مهندسی و پیشرفته بسیار گسترش یافتهاست. علاوهبر سرامیکهای چینی، شیشه و سیمان، فروالکتریکها، دیرگدازها، سایندهها و محصولات پیچیدهتری نیز، تحت پوشش این گرایش است.
شاخه مهندسی طراحی مواد
در این گرایش شما اطلاعاتی از تمام مواد صنعتی خواهید آموخت. هچنین با بایومتریال یا نانو متریال بیشتر آشنا خواهید شد . بایو متریال مواد زیستی هستند که بهراحتی با بافتهای زندهی بدن میتوانند در ارتباط باشند. برای مثال هایدروژل برای بافت قلب آسیب دیده میتوان استفاده کرد. در این رشته شما میتوانید همکاری خوبی با مهندسین رشته ی مهندسی پزشکی داشته باشید برای تولید اعضای مصنوعی در بدن. یا با استفاده از نانو متریال، پارچههایی ضدآب یا ضد بو طراحی کنید.
مهندسی متالورژی استخراجی
متالورژی استخراجی جایی است میان رسوبات معدنی فلزات و فلزات به صورت آماده برای استفاده در صنعت. به عبارت دیگر متالورژی استخراجی به فرآیندهای مختلفی اشاره دارد که برای جدا کردن فلزات با ارزش از سنگ معدن آنها استفاده میشوند. این فرآیندها را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد: هیدرومتالورژی، پیرومتالورژی، و الکترومتالورژی .
مهندسی متالورژی صنعتی
عبارت است از روشهای مختلف تولید مصنوعات فلزی که مهمترین این روشها متالورژی پودری، شکل دادن، جوشکاری و ماشینکاری است. همچنین در متالورژی صنعتی خواص و مشخصات فیزیکی، ساختاری و مکانیکی مواد بررسی میشود. در این گرایش میتوان خواص فیزیکی و ساختاری و مکانیکی مواد بررسی میشود.
مطالعه این مقاله پیشنهاد میشود:
مثالهایی از کاربرد رشتهی مهندسی مواد و متالورژی
همانطور که پیشتر گفته شد، یک مهندس مواد با متریال صنعتی سر و کار دارد. از آنجایی که میدانید، موتور جت و فناوریهای دربرگیرندهی آن از جمله پیشرفتهترین فناوریهای در حال حاضر جهان است. یکی از مهمترین بخش این فناوری به مهندس مواد مربوط است. چه از نظر انتخاب مواد مناسب و چه از دیدگاه اقتصادی، مهندس مواد باید دقت بیشتری مادهی مناسب را پیشنهاد یا طراحی کند. برای مثال در موتورهای جت، در هواپیماهای بوِینگ مسافربری و.. ما شاهد دمای بسیار بالای موتور هستیم. مهندس مواد با سوالات گوناگون مواجه است. او باید به سوالاتی مانند عمر مفید موتور، دمای موتور، مقاومت ماده در برابر حرارت، وزن ماده (بهدلیل کاهش وزن هواپیما و صرفهی اقتصادی ) آن پاسخ دهد. پس در اینجا کار یک مهندس مواد این است که با بررسی وضعیت و دمای بیشینه و … مادهای برای استفاده در بخشهای مختلف موتور جت قرار بدهد که ذوب نشود و یا صدمهای هم نبیند.
قسمتی دیگر شغل مهندسین مواد به کارهای پژوهشی و آزمون و خطا کردن مواد مختلف نیز مربوط میشود که در آزمایشگاهها مشغول هستند. از این رو دانشجوی این رشته با ساختار ماده، رفتار اتمها، رفتارهای واکنشهای شیمیایی یا فیزیکی مواد در حین عملیات یا استفاده در قطعات صنعتی و … آشنا میشود و به بهبود عملکرد مواد و کاهش هزینهها، میپردازد. برای طراحی بهتر مواد باید مواد را در ساختار میکروسکپی مطالعه نمود و بتوان نوع قرارگیری اتمها و چیدمان آنها را برای بهبود یافتن، تغییر دادن و یا مادهای نوین تولید کرد. در نتیجه یک دانشجوی مهندسی مواد باید خواص مکانیکی، فیزیکی، شیمیایی، مغناطیسی یک ماده را بشناسد.
برخی از دروسی که در رشته مهندسی مواد و متالورژی با آن مواجه هستید.
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، ریاضی مهندسی، محاسبات عددی، مبانی مهندسی برق، مبانی کامپیوتر، استاتیک، بلورشناسی
( کریستالو گرافی ) شیمی فیزیک مواد، ترمودینامیک، پدیدههای انتقال، خواص فیزیکی مواد، متالوگرافی، خواص مکانیکی مواد
رتبههای قبولی و درصدهای مورد نیاز برای ورود به دانشگاههای دولتی برتر کشور:

شرایط شغلی و محیط کار رشته مهندسی مواد در ایران
محیط کاری برای مهندسان متالورژی میتواند انواع و اشکال مختلفی داشته باشد. آنها ممکن است در آزمایشگاهها کار کنند و یا مجبور شوند که به کارگاههای کاری خارج از شهر مثل معادن سفر کنند و در آنجا با کارگران، تکنسینها، و سایر مهندسین کار کنند. همچنین محیطهای تولید مثل کارخانجات نیز از دیگر موارد است که در اینگونه موارد ممکن است مجبور باشند در خود خط تولید و محیطی گرم و پرسروصدا کار کنند و یا در ساختمان اداری و به دور از آلودگی هوا و آلودگی صوتی مشغول به کار شوند.
دانشجویان علاقهمند به گرایش استخراجی، میتوانند جذب مراکزی شوند که فرآیندهای استخراج را تحت پوشش قرار میدهند. این مهندسان میتوانند در صنایع نفت و پالایش و همچنین صنایع آهنی و غیرآهنی، مانند ذوب آهن اصفهان، مجتمع مس سرچشمه و آلومینیوم اراک، فعالیت کنند. فارغ التحصیلان گرایش صنعتی میتوانند جذب صنایع هوایی، صنایع دفاع و.. بشوند.
کارفرمایان متداول متالوژیستها:
تولیدکنندگان فلزات و مواد اولیه صنعتی
شرکتهای تولید قطعات صنعتی
کارگاهها و کارخانجات ریختهگری
سازمانهای تحقیق و توسعه
مشاورین متخصص
برخی سازمانها و وزارتخانههای دولتی (به ویژه وزارت دفاع)
در انتها باید تاکید شود که این رشته، همانند دیگر رشتههای مهندسی با چالشهایی روبهرو است. لذا علاقمندی به آن از جمله علل موفقیت دانشجویان این رشته است.