هرم یادگیری چیست؟

هرم یادگیری شامل اطلاعاتی است که می‌تواند به ما در افزایش سطح یادگیری کمک کند. نوع بشر برای بهبود کیفیت زندگی خود همواره در حال یادگیری می‌باشد؛ یادگیری زبان جدید، شیوه کسب و کار، نرم افزار کامپیوتری و… همگی مواردی هستند که روزانه بخشی از زمان ما را به خود اختصاص می‌دهند. به منظور یادگیری دقیق، شیوه‌های آموزشی متفاوتی ارائه شده است. به طور کلی همه آن‌ها در هرمی به اسم هرم یادگیری دسته بندی شده اند. در واقع این هرم نشان می‌دهد که چه روش‌هایی می‌تواند تاثیر بیشتری در یادگیری داشته باشد. از آنجایی که مبحث آموزش در تمامی مراحل زندگی ما حضور بزرگی ایفا می کند، پیشنهاد می‌شود که تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

مبدأ هرم یادگیری

مطالعات اخیر دانشمندان نشان داده است که تغییر روش مطالعه در بهبود یادآوری و حفظ اطلاعات در ذهن شما تاثیر زیادی دارد. هرم یادگیری که در برخی از منابع مخروط یادگیری نامگذاری شده است، اولین بار توسط  ادگار دیل ارائه شد. طبق اطلاعات پژوهشگران  موسسه National Training Laboratories یا NLT ، اکثر دانش آموزان تنها ۱۰% اطلاعات مطالعه شده از متن کتاب را به خاطر می‌آورند؛ ولی نکته جالب این است که میزان یادآوری نکات در جلسات آموزش گروهی به ۹۰% می‌رسد.

تفسیر هرم یادگیری

هرم یا مخروط یادگیری به ما نشان می‌دهد که برخی از روش‌های مطالعاتی موثرتر از روش‌های دیگر هستند و به حفظ طولانی مدت اطلاعات در ذهن کمک شایانی می‌کنند. تکنیک‌های مطالعاتی در این هرم به هفت دسته تقسیم می‌شوند: سخنرانی، مطالعه، دیداری و شنیداری، تصویرسازی، بحث گروهی، تمرین عملی و آموزش به دیگران.

سخنرانی و هرم یادگیری

براساس هرم یادگیری، یادگیری از طریق سخنرانی نمی‌تواند روش مناسبی برای آموزش باشد. در واقع در این نوع از آموزش، شما به عنوان یک دانش آموز یا دانشجو، حضور فعالی نداشته و سخنران تمامی موارد را بدون هیچ پیچش ذهنی در اختیار شما قرار می‌دهد. در این صورت ذهن شما درگیر چالش نشده و میزان یادگیری به شدن افت خواهد کرد و به ۵% می‌رسد. البته این میزان در دانش آموزانی که پیش مطالعه دارند قطعا بیشتر خواهد بود. دانش آموزانی که حضور فعالی در بحث دارند، نکات خوبی از کلاس درسی استخراج می‌کنند.

مطالعه

هر چند بر اساس اطلاعات هرم یادگیری، مطالعه نیز نمی‌تواند روش مناسبی برای یادگیری اطلاعات جدید باشد؛ ولی متاسفانه سیستم آموزشی غالب در اکثر مدارس کشور، مطالعه کتاب درسی می‌باشد. البته اگر شما یک یادگیرنده بصری هستید، سیستم مطالعه می‌تواند تاثیر مناسبی بر روی یادگیری شما داشته باشد. البته نه اینکه مطالعه روش مناسبی برای یادگیری نباشد؛ بلکه در کنار دیگر راه‌های آموزشی همانند تصویر سازی، بحث گروهی و… بسیار کارآمد خواهد بود. میزان به یادآوری اطلاعات در روش مطالعه در هرم یادگیری، ۱۰ درصد خواهد بود.

دیداری و شنیداری

روش دیداری و شنیداری از دو راه ذکر شده کار آمدتر خواهد بود و درصد یادگیری در این تکنیک به ۲۰ می‌رسد. با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های آموزشی دیداری و شنیداری رشد زیادی در جهان علم داشته که می‌توان با استفاده از فیلم، صدا، تصاویر ، نمودارها و… میزان یادگیری را افزایش داد. روش یادگیری سمعی بصری با ترکیب روش مطالعه تاثیر بسیار زیادی در یادگیری اطلاعات جدید خواهد داشت که نمونه این سبک از آموزش در شرایط حال حاضر جهان مشهود است.

جایگاه تصویر سازی در هرم یادگیری

این سبک از آموزش، به یادگیری فعال دانش آموزان یا دانشجویان گره خورده است. در این روش معمولا ابهام کمتری برای یادگیرنده به وجود می‌آید و تفهیم مطالب برای دانش آموزان ساده‌تر خواهد بود. به طور مثال تصویر سازی برای یادگیری مسائل زیست شناسی و فیزیک بسیار کارآمد می‌باشد و حل مسئله را برای شما ساده‌تر خواهد کرد. میزان یادگیری در این روش ۳۰% می‌باشد.

نقش بحث گروهی در یادگیری

روش بحث گروهی، یک آموزش مشارکتی می‌باشد. یادگیری فعال در این روش، نقش مهمی ایفا می‌کند که منجر به حفظ اطلاعات در ذهن شما می‌شود. در واقع این روش، یک تکنیک یادگیری رقابت جویانه یا فردی نمی‌باشد. تعلیم در روش بحث گروهی متکی بر تعامل تک تک دانش آموزان و دانشجویان می‌باشد. میزان یادگیری در سبک بحث گروهی به ۵۰% خواهد رسید.

تمرین عملی

تمرین عملی یکی از موثرترین روش‌های یادگیری می‌باشد. این کار باعث می شود که دانش آموزان یا دانشجویان، آموزه‌های خود را عملی کنند که به کشف نکات جدید می‌انجامد؛ در نتیجه باعث یادگیری عمیق مطالب می‌شود. در این تمرین، آموزه‌های نظری، معنی و مفهوم بیشتری پیدا خواهند کرد. میزان یادگیری در این روش به ۷۵% خواهد رسید.

تاثیر آموزش به دیگران در یادگیری

در واقع تکنیک آموزش به دیگران، کلید یادگیری عمیق و مفهومی می‌باشد. در صورتی که بتوانید مطالب را به دیگران آموزش دهید، تسلط مناسبی بر مطالب مورد نظر پیدا خواهید کرد. بر اساس هرم یادگیری، دانش آموزان می‌توانند ۹۰% مطالبی که به دیگران آموزش می‌دهند، به طور عمیق  بیاموزند.

خلاصه مطالب در هرم یادگیری

البته اثر بخشی هر سبک از یادگیری، بستگی به سبک مطالعاتی منحصر به فرد شما دارد. برخی از دانش آموزان یادگیری مناسبی از طریق مطالعه متن خواهند داشت؛ در صورتی که یادگیری عمیق گروهی دیگر از دانش آموزان از طریق آموزش به دیگران میسر خواهد شد. همچنین توجه داشته باشید اگر هرم یادگیری بیان می‌کند که سطح یادگیری از طریق سخنرانی بسیار پایین است؛ به این معنی نیست که سخنرانی کم اهمیت می‌باشد. بلکه هنوز ارزش و جایگاه خود را در بین روش‌های آموزش حفظ کرده است. مهم ترین نکته این است که شما بتوانید روش مطالعه مناسب خود را پیدا کنید. سپس براساس آن به تثبیت اطلاعات در ذهن خود بپردازید.