همه چیز درباره المپیاد فیزیک
المپیاد فیزیک اولین بار در سال 1967 در شهر ورشو کشور لهستان برگزار شد. تیم المپیاد فیزیک ایران نیز برای اولین بار در سال 1367 به المپیاد جهانی راه یافتند. این آزمون با دیگر آزمون های المپیاد از ابتدا تفاوت هایی داشت. یکی از مهم ترین تفاوت های آن این بود که در این آزمون علاوه بر سوالات تئوری یک سوال آزمایشگاهی نیز وجود داشت که داوطلبان باید نتیجه درست را از آن کسب می کردند.
درس فیزیک درسی پر از چالش و مرتبط با قوانین موجود در طبیعت است و شاید یکی از جذابیت های آن نیز همین موضوع باشد. راه یافتن به المپیاد فیزیک علاقه بسیار بالایی را می طلبد زیرا که این درس در بین دانش آموزان به عنوان درسی دشوار شناخته شده است، عمدتا افرادی به سوی المپیاد فیزیک می روند که به این درس علاقه بسیار زیادی دارند و در یادگیری آن سریع هستند. تا به امروز دانش آموزان مستعد بسیاری به المپیاد فیزیک راه پیدا کرده اند و این موضوع محبوبیت این درس را در کنار دشواری آن می رساند.
در این سی و چند سال دانش آموزان بسیاری توانسته اند از کشور ایران به المپیاد جهانی راه پیدا کنند و مدال آور باشند. این موضوع اهمیت این رشته را در بین داوطلبان می رساند. المپیاد فیزیک نیز مانند دیگر رشته ها هر ساله برگزار می شود و علاقمندان به آن باید در زمان مشخص شده برای ثبت نام در آن اقدام کنند.
همچنین دانش آموزان به این نکته توجه داشته باشند که داوطلبان پایه دهم تنها به صورت آزمایشی می توانند در این آزمون شرکت نمایند، به این صورت که اگر این دانش آموزان در آزمون المپیاد فیزیک شرکت کنند و در مرحله اول و دوم پذیرفته شوند اجازه شرکت در مرحله سوم را نخواهد داشت. بنابراین تمام افرادی که به مرحله سوم المپیاد راه پیدا کرده اند مشغول به تحصیل در پایه یازدهم هستند.
مراحل المپیاد فیزیک در ایران
از آن جا فیزیک درسی نیست که تمام مباحث آن به صورت نظری باشد، برخی از مسائلی که داوطلبان باید در المپیاد فیزیک به حل آن ها بپردازند به صورت عملی و آزمایشگاهی می باشد. آزمون این رشته نیز مانند دیگر رشته ها در چهار مرحله برگزار می شود و شرط ورود به هر مرحله کسب نمره مطلوب در مرحله قبلی است.
مرحله اول
مرحله اول المپیاد فیزیک کمی متفاوت از مرحله اول دیگر رشته هاست و در بهمن ماه برگزار می شود. سوالات مرحله اول داوطلبان این آزمون نزدیک به 40 سوال چند گزینه ای (معمولا 5 یا 6 گزینه ای) و 7 تا 10 سوال کوتاه پاسخ می باشد، سوالات کوتاه پاسخ بیشتر یک عدد می باشند که داوطلبان باید بتوانند این عدد را به دست آورند. زمان پاسخگویی به این سوالات نزدیک به سه ساعت می باشد و از این مرحله حدود 1500 نفر به مرحله بعد راه پیدا می کنند.
مرحله دوم
مرحله دوم المپیاد فیزیک با یک سوال آزمایشگاهی شروع می شود و دانش آموزان با وسایلی که در آزمایشگاه در اختیار آن ها قرار می گیرد باید پاسخگوی این سوال باشند. علاوه بر این داوطلبان باید پاسخگوی 7 تا 10 سوال تشریحی نیز باشند و برای پاسخگویی به سوالات تشریحی این مرحله تقریبا سه ساعت زمان دارند. این مرحله در اردیبهشت ماه هر سال برگزار می شود و 40 نفر برای شرکت در مرحله سوم پذیرفته می شوند.
مرحله سوم
این مرحله، مرحله بسیار سرنوشت سازی برای دانش آموزان است. مرحله سوم در تابستان هر سال برگزار می شود و دانش آموزان در این مرحله یک دوره دو ماهه را آموزش می بینند و با مباحث ترمودینامیک، الکترومغناطیس و مکانیک آشنا می شوند، پس از آن در آزمون های عملی و نظری شرکت می کنند. سوالات نظری این آزمون تاثیر 60 درصدی و سوالات عملی آن تاثیر 40 درصدی بر امتیازی که داوطلبان کسب می کنند می گذارند. در این مرحله ده نفر برتر مدال طلا و دیگر داوطلبان به ترتیب مدال نقره و برنز دریافت می کنند، در واقع تمامی افرادی که به این مرحله راه پیدا می کنند مدال آور هستند.
مرحله چهارم
مرحله چهارم این آزمون تنها مختص دانش آموزانی است که مدال طلا کسب نموده اند. این دانش آموزان در باشگاه دانش پژوهان جوان به مدت چند ماه آموزش می بینند و از آن ها آزمون هایی گرفته می شود. از بین آن ها پنج نفری که امتیاز بالاتری کسب کرده اند برای شرکت در آزمون المپیاد جهانی فیزیک انتخاب خواهند شد.
مزایای شرکت در آزمون المپیاد فیزیک
داوطلبانی که در المپیاد فیزیک پذیرفته می شوند و مدال طلا دریافت می کنند می توانند یکی از رشته های مرتبط را انتخاب نموده و و به خواست خود در یکی از دانشگاه های برتر کشور مشغول به تحصیل شوند، همچنین خدمت سربازی برای داوطلبان مردی که مدال طلا دریافت نموده اند با شرایط راحت تری می گذرد.
دانش آموزانی که مدال نقره و برنز را در این آزمون کسب می کنند در کنکور سهمیه ای 20 درصدی خواهند داشت.
دانش آموزان مدال آور در این رشته می توانند به تدریس فیزیک به دانش آموزان المپیادی سال های آینده بپردازند.
روحیه کار تیمی در داوطلبان بالاتر خواهد رفت و در آینده می توانند به فعالیت های گسترده تری در این زمینه داشته باشند.
بسیاری از این دانش آموزان وقتی در دانشگاه های درجه یک کشور مشغول به تحصیل می شوند می توانند به دانشگاه های بسیار خوب جهان بورسیه شوند.
